دیفای محیطی از برنامه‌های مالی وابسته به فناوری بلاک چین است که بدون دخالت و نظارت دولت یا مؤسسات واسط، فعالیت می‌کند. در این اکوسیستم از یک سیستم همتابه‌همتا (P2P) برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده می‌شود و نکته جالب توجه این است که تمام کاربران، صرف نظر از مکان حضور خود می‌توانند به دارایی‌های خود دسترسی داشته باشند.
دیفای قصد دارد یک اکوسیستم مالی شفاف، متن‌باز و بدون نیاز به مجوز ایجاد کند. پایه و اساس امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، قراردادهای هوشمند هستند. از زمانی که اتریوم مفهوم DeFi را معرفی کرد، بخش زیادی از برنامه‌های DeFi بر بستر بلاک چین اتریوم راه‌اندازی شده‌اند.
در اکوسیستم دیفای پلتفرم‌های مختلفی مشغول به فعالیت هستند که یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین آنها، پلتفرم‌های وام‌دهی هستند. پلتفرم‌های وام دهی دیفای بدون نیاز به اعتماد یا trustless هستند که این بدان معناست که دو طرف وام‌دهنده و وام‌گیرنده، نیازی به شناخت یکدیگر و اعتماد کردن به هم ندارند.
در فرآیند وام‌دهی در دیفای، وام‌دهنده ارز دیجیتال خود را در یک پلتفرم وام‌دهی قفل کرده و وام‌گیرنده می‌تواند از این پلتفرم، وام P2P بگیرد. جالب است بدانید که بیشترین میزان دارایی دیجیتال قفل‌شده در بین پلتفرم‌های مختلف دیفای، متعلق به پلتفرم‌های وام‌دهی است.
وام‌دهی در دیفای چیست؟
بعد از پاسخ به سؤالاتی مانند امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) چیست؟، بهتر است با پلتفرم‌های این حوزه و عملکرد آنها آشنا شوید. طبق اطلاعات سایت defipulse، در حال حاضر بیشترین میزان ارزش کل قفل‌شده یا TVL، متعلق به پلتفرم وام‌دهی Maker با میزان دارایی ۱۶٫۱۳ میلیارد دلار سرمایه است که این موضوع نشان‌دهنده جذابیت و کاربرد این پلتفرم‌ها برای کاربران است.
پلتفرم‌هایی مانند Maker و Compound، جزء بهترین پلتفرم‌های وام‌دهی در حوزه دیفای هستند. با کمک این پلتفرم‌ها هر فردی می‌تواند هر میزان وام را بدون نیاز به افشای هویت خود، درعرض چند دقیقه دریافت کند. معمولاً پلتفرم‌های وام‌دهی، وام را در قالب استیبل‌کوین‌هایی مانند DAI یا USDC صادر می‌کنند اما با ظهور پلتفرم‌های جدید، قابلیت وام‌دهی برای ارزهای پرنوسان مانند ETH، ZRX، BAT و REP نیز فراهم شده است.
نحوه عملکرد وام‌دهی در دیفای چگونه است؟
ارزش دارایی‌های دیجیتال شما ممکن است با گذر زمان افزایش یا کاهش یابد. اگر شما قصد ترید و معامله کردن با ارزهای دیجیتال خود را ندارید، می‌توانید دارایی‌های دیجیتال خود را در پلتفرم‌های دیفای به کاربران وام دهید و از بهره وام‌ها سود دریافت کنید.
در حال حاضر در اکوسیستم دیفای، تمام کاربران می‌توانند وام‌دهنده باشند؛ کاربران می‌توانند دارایی های خود را در استخرهای نقدینگی (Liquidity pool)، با یکدیگر ادغام کرده و با استفاده از قراردادهای هوشمند بین وام‌گیرندگان توزیع کنند. پلتفرم‌هایی مانند Maker، Compound و Aave جزء بزرگترین پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای هستند اما از آنجایی که در پلتفرم‌های مختلف راه‌های متفاوتی برای توزیع منافع بین سرمایه‌گذاران وجود دارد، از این رو توصیه می‌شود که وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان با بررسی پلتفرم‌های مختلف، در پلتفرم مورد علاقه خود فعالیت کنند.
وام‌گیرندگان باید برای دریافت وام، به اندازه یا بیشتر از وام دریافتی خود وثیقه بگذارند. آنها مالکیت ارزی را که به‌عنوان وثیقه استفاده کردند، حفظ می‌کنند اما برخی از حقوق خود مانند امکان انجام تراکنش یا معامله ارزهای دیجیتال خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، وام‌گیرنده با وثیقه خود سرمایه وام‌دهنده را تضمین می‌کند و وام‌دهنده از بهره وام سود کسب می‌کند. اگر وام‌گیرنده نتواند وام را بازپرداخت کند، وثیقه او برای جبران سرمایه وام‌دهنده ضبط می‌شود.
مراحل وام‌دهی و دریافت وام در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
در این بخش مقاله، تلاش می‌کنیم تا به شما در پاسخ به سؤالاتی مانند وام‌دهی و استقراض چگونه در امور مالی غیرمتمرکز (DEFI) صورت می‌گیرد؟ و وام‌دهی و دریافت وام در پلتفرم DeFi چگونه کار می‌کند؟ کمک کنیم. صرف نظر از پلتفرمی که برای وادم دهی در دیفای استفاده می‌شود، مراحل دریافت و پرداخت وام در آنها تقریباً یکسان است.
وام‌گیرندگان برای دریافت وام باید مراحل زیر را طی کنند:
۱- در پلتفرمی ثبت‌نام کنید که وام‌هایی با پشتوانه ارزهای دیجیتال را پشتیبانی می‌کند و مبلغ مورد نظر را به نمایش می‌گذارد.
۲- پلتفرم وام‌دهی ارزهای دیجیتال از نرخ‌های وام‌دهی ارزهای دیجیتال برای محاسبه مقدار ارز مورد نیاز به‌عنوان وثیقه استفاده می‌کند.
۳- وام‌گیرندگان باید وثیقه تخمینی را در پلتفرم، سپرده‌گذاری کنند و برای وام درخواست دهند.
۴- این پلتفرم وثیقه وام‌گیرنده را تأیید و سپس وام را به کیف‌پول او واریز می‌کند.
وام دهندگان باید مراحل زیر را طی کنند:
۱- وام‌دهندگان باید نرخ بهره خاصی را انتخاب کنند.
۲- وام‌دهنده دارایی‌های دیجیتال خود را به وام‌گیرندگان قرض می‌دهد و در ازای آن اوراق قرضه دریافت می‌کند. اوراق قرضه این واقعیت را ثابت می‌کند که شما ارز را به وام‌گیرنده وام داده‌اید.
۳- وام‌دهندگان اوراق قرضه اضافی را به‌عنوان بهره دریافت می‌کنند.
۴- وام‌دهندگان می‌توانند پول خود را پس از مدت زمان توافق شده با بازگرداندن همه اوراق قرضه پس بگیرید.
در شکل زیر شما می‌توانید مراحل دریافت وام از یک پلتفرم ارز دیجیتالی را مشاهده کنید.
مزایای DeFi Lending برای کاربران خود چیست؟
شاید از خود بپرسید که مزایایی که Defi Lending برای کاربران خود فراهم می‌کند چیست؟ برای پاسخ به این سؤال، باید در مورد فواید و مزایای استفاده از پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای صحبت کرد.
✔ بهبود سرعت روند وام
مهمترین مزیت وام‌دهی در دیفای، سرعت پردازش بالای این فرآیندها است. پلتفرم‌های وام‌دهی به وسیله سرویس‌های ابری برای شناسایی و کشف تقلب، بهبود شرایط وام و تشخیص عوامل خطر، پشتیبانی می‌شوند. همه این فناوری‌ها در نهایت به سرعت بخشیدن به فرآیند وام‌دهی کمک می کنند.
✔ ثبات قوانین در وام‌دهی
برخلاف سیستم‌های بانکی سنتی که در آنها هر سال شرایط وام‌دهی تغییر می‌کند، در فضای دیفای قوانین و مقررات وام‌دهی ثابت است.
✔ انطباق با مقررات محلی، ایالتی و فدرال
اگر زمانی دولت‌ها از اکوسیستم دیفای مستنداتی مبنی بر نحوه وام‌دهی طلب کنند، این سیستم تمامی قوانین و مستندات را در اختیار دارد.
✔ دسترسی بدون نیاز به مجوز
وام‌دهی در اکوسیستم دیفای، امکان دسترسی آزاد و بدون نیاز به مجوز را به همه کاربران خود می‌دهد. بنابراین هر شخصی که یک کیف‌پول ارز دیجیتال دارد، صرف نظر موقعیت جغرافیایی او می‌تواند از امکانات دیفای استفاده کند.
✔ سطح شفافیت بالا
بلاکچین عمومی، تمام تراکنش‌ها را در شبکه پخش می‌کند و این تراکنش‌ها توسط نودهای شبکه تأیید می‌شوند. شفافیت در تراکنش‌ها، امکان تجزیه‌وتحلیل داده‌ها را فراهم می‌کند.
✔ قابلیت همکاری
یکی از ویژگی‌های خاص اکوسیستم دیفای این است که تمام پروتکل‌ها و برنامه‌های Defi، به هم وابسته هستند و می‌توانند با یکدیگر کار کنند.
✔ ارزشمند بودن وام گرفتن و وام دهی در دیفای
از دیگر دلایل ارزشمند بودن وام گرفتن و وام‌دهی در دیفای، می‌توان به عدم نیاز به فروش دارایی‌های دیجیتال در صورت نیاز به پول و امکان کسب درآمد از دیفای اشاره کرد.
نحوه بازدهی سود در DeFi
نحوه توزیع سود در دیفای به این صورت است که میزان سود وام‌دهندگان و بهره پرداختی توسط وام‌گیرندگان، از نسبت بین میزان توکن‌های عرضه شده و میزان توکن‌های قرض گرفته شده محاسبه می‌شود. توجه داشته باشید که یکی از روش‌های دریافت سود از ارز دیجیتال، استفاده از آنها در پلتفرم‌های دیفای به منظور پرداخت وام به دیگران است.
نکته جالب توجه این است که برخی از پلتفرم‌های دیفای مانند YFI، با بررسی APY پلتفرم‌های مختلف دیفای، دارایی کاربران خود را در بین پلتفرم‌های مختلف جابه‌جا می‌کند تا سود حداکثری بدست آورند. سود سالیانه یا APY، مخفف عبارت “Annual Percentage Yield” است. درواقع می‌توان گفت که APY، نرخ بازدهی یک سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. در این بخش مقاله با نحوه توزیع بازگشت سود در DeFi آشنا شدید، در ادامه در مورد ریسک‌های دیفای و پروتکل‌های محبوب وام‌دهی صحبت خواهیم کرد.
ریسک وام‌های دیفای
یکی از سؤالاتی که همیشه ذهن کاربران این حوزه را درگیر می‌کند این است که آیا وام‌دهی در دیفای دارایی‌های ما را به خطر می‌اندازد؟؛ برای پاسخ به این سؤال، در این بخش شما را با خطرات و ریسک‌های پلتفرم‌های وادم دهی در دیفای آشنا می‌کنیم.
یکی از خطرات مهم سیستم‌های وام‌دهی دیفای این است که ممکن است کلاه‌برداران با عرضه یک توکن و راه‌اندازی یک استخر نقدینگی اقدام به جذب سرمایه کنند و بعد از جذب سرمایه از طریق راه فراری که در قرارداد هوشمند خود تعبیه کردند، کل دارایی موجود در استخر را برداشته و فرار کنند. بنابراین همیشه سعی کنید قبل از سرمایه‌گذاری یا استفاده از پلتفرم‌ها، حتماً به شناخت کافی در مورد آن برسید. از دیگر خطرات وام‌دهی در دیفای ضرر ناپایدار یا ” Impermanent Loss” است.
ضرر ناپایدار زمانی رخ می‌دهد که قیمت ارزهای دیجیتال موجود در استخر نقدینگی، بعد از واریز نقدینگی توسط تأمین‌کنندگان نقدینگی یا LPها تغییرکند. تغییر نسبت توکن‌های موجود در استخر توسط تریدرها، می‌تواند موجب بروز این مشکل و کاهش ارزش دارایی سرمایه‌گذاران شود. توجه داشته باشید که بروز باگ یا حفره‌های امنیتی در قراردادهای هوشمند، می‌تواند موجب از دست رفتن سرمایه کاربران یک پلتفرم شود. بنابراین همیشه سعی کنید در پلتفرم‌های مطرح و معتبر این حوزه سرمایه‌گذاری کنید.
مقایسه پلتفرم DeFi با پلتفرم CeFi
بلاکچین و قراردادهای هوشمند، فناوری‌های اساسی در اکوسیستم دیفای هستند. Defi با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، عملکرد فوق‌العاده‌ای در مقایسه با وام‌دهی در سیستم‌های مالی سنتی دارد. شفافیت کامل و امکان دسترسی آسان به دارایی‌ها، بدون دخالت نهادهای واسط، از جمله ویژگی‌های وام‌دهی در اکوسیستم Defi است.
بر خلاف سیستم‌های مالی سنتی و فرآیندهای پیچیده وام‌دهی در آنها، برای وام گرفتن در دیفای، وام‌گیرنده باید یک حساب کاربری در یک پلتفرم Defi ایجاد کرده و یک کیف‌پول رمزنگاری‌شده داشته باشد؛ دیفای ساده‌ترین فرآیند استقراض را برای کاربران فراهم می‌کند. توجه داشته باشید که در Defi، بر خلاف امور مالی متمرکز، امکان سانسور کردن وجود ندارد؛ بنابراین در این محیط، تغییرناپذیری تضمین می‌شود.
⬅ بیشتر بخوانید: بهترین توکن های برتر حوزه دیفای برای سرمایه گذاری در سال ۲۰۲۲
پروتکل‌های محبوب وام‌دهی Defi چیست؟
امروزه، پلتفرم‌های مختلفی در حوزه وام‌دهی فعال هستند که محبوب‌ترین آنها عبارتند از:
MakerDAO, AAVE, Compound, Celsius, Alchemix, CoinLoan, Blockfi, YouHodler, MoneyToken
آیا محدودیتی در رابطه با میزان وام گیری وجود دارد؟
دو عامل مهم در تعیین محدودیت میزان وام دریافتی توسط هر کاربر وجود دارد. عامل اول، میزان نقدینگی موجود در یک پلتفرم و عامل دوم، عامل وثیقه یا Collateral factor است. منظور از عامل وثیقه این است که هر کاربر به ازای وثیقه خود می‌تواند وام دریافت کند. به‌طور مثال در پلتفرم کامپوند، وام‌گیرندگان با وثیقه گذاشتن دای و اتر، می‌توانند تا ۷۵% ارزش وثیقه خود را وام بگیرند.
وام‌های حوزه دیفای چگونه کار می‌کنند؟
همان‌طور که در بخش‌های قبلی مقاله توضیح دادیم، فرآیند وام‌دهی و وام گرفتن در دیفای با کمک پلتفرم‌های این حوزه و استخرهای نقدینگی صورت می‌گیرد. اگر به این حوزه علاقه‌مند هستید و قصد یادگیری دارید، می‌توانید در دوره جامع‌ترین آموزش دیفای که توسط آکادمی سیتکس برگزار می‌شود، شرکت کنید.
آکادمی سیتکس مرجع تخصصی دوره های آموزش ارز دیجیتال، سعی بر آن دارد که با شناسایی نیازهای آموزشی سازمان‌‌ها، شرکت‌‌ها و افراد فعال در بازار ارزهای‌دیجیتال و با بهره‌‌گیری از توان علمی و کاربردی اساتید مجرب داخل و خارج از سازمان، دوره‌‌های متنوع آموزشی و عملی در عرصه ارزهای دیجیتال طراحی و اجرا نماید.
