اصطلاح دیفای برای انجام خدمات مالی در بلاکچینهای عمومی، مانند اتریوم استفاده میشود. کاربران حوزه ارزهای دیجیتال، با DeFi، میتوانند بسیاری از کارها و خدمات مانند کسب سود، گرفتن وام، خرید بیمه، تجارت مشتقات، تجارت داراییها و… که توسط بانکها پشتیبانی شده را انجام دهند، با این تفاوت که در دنیای دیفای، خدمات سریعتر و بدون نیاز به کاغذبازی و شخص ثالث انجام میشود.
دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز چیست؟
دیفای (Defi) مخفف Decentralized Finance است. دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز به مجموعهای از برنامهها و خدمات مالی گفته میشود که به شکل غیرمتمرکز ارائه میشوند و از تکنولوژی بلاک چین استفاده میکنند. در این اکوسیستم هیچ نهاد متمرکزی برای کنترل، جلوگیری از دسترسی و یا مسدود کردن پرداختها وجود ندارد. در واقع دیفای یک اکوسیستم متنباز و شفاف است که تمام افراد، بدون نظارت نهاد یا سازمان متمرکز، میتوانند از آن استفاده کنند. نکته مهم و کلیدی این است که پروژههای دیفای برای هر شخصی که به اینترنت متصل است و میتواند از بلاکچین استفاده کند در دسترس است.
توکنهای دیفای چیست؟
توکنهای مالی غیرمتمرکز که بیشتر با نام توکنهای دیفای شناخته میشوند، برنامههای غیرمتمرکزی هستند که بر بستر بلاکچینها با قراردادهای هوشمند اجرا میشوند. هدف آنها کاهش یا حذف نیاز به نهادهای واسط و همچنین تغییر بانکها، صرافیها و سایر سیستمهای مالی سنتی، از طریق استفاده از ارزهای دیجیتال است.
بیشتر توکنهای دیفای بر بستر بلاکچین اتریوم اجرا میشوند. کاربران با استفاده از آنها میتوانند ترید کنند، وام بگیرند و سود کسب کنند. با وجود تبلیغات و بازدهی فوق العاده، توکنهای دیفای بهعنوان سرمایهگذاریهایی با ریسکها و نوسانات بالا شناخته می شوند.
برخی از توکنهای محبوب دیفای عبارتند از:
Uniswap (UNI), SushiSwap (SUSHI), PancakeSwap (CAKE), Wrapped Bitcoin (WBTC), Dai (DAI), Compound (COMP), Avalanche (AVAX), Chainlink (LINK)
کاربردهای Defi در دنیای ارز دیجیتال
با ظهور پروژههای دیفای، انقلاب بزرگی در زمینه خدمات مالی اتفاق افتاد. در ادامه به تعدادی از مهمترین کاربردهای برنامههای امور مالی غیر متمرکز (Defi) اشاره شده است.
پرداخت:
یکی از ویژگیهای مهم دیفای، امکان انجام خدمات مالی بدون حضور نهادهای واسط یا متمرکز است. میتوان گفت که قدیمیترین و برجستهترین نمونه از برنامههای دیفای، بلاکچین بیت کوین است. این سیستم که بهعنوان یک شبکه پرداخت همتابههمتا طراحی شده است، به گستردهترین سیستمی تبدیل شده است که از این اصل مهم دیفای پیروی میکند. اگرچه در سال ۲۰۰۸، زمانی که ساتوشی ناکاموتو شبکه بیتکوین را راهاندازی کرد، هنوز قراردادهای هوشمند و پروژههای دیفای تعریف نشده بودند اما بلاکچین بیت کوین از مهمترین اصل دیفای که همان حذف نهادهای متمرکز است، پیروی میکرد.
خدمات بانکی:
یکی از کاربردهای پرطرفدار دیفای، خدمات بانکداری است. اپلیکشنهای دیفای در تلاش هستند که کلیه خدمات موجود در بانکهای سنتی را بهصورت غیرمتمرکز ارائه دهند.
دریافت و پرداخت وام:
یکی از کاربردهای جذاب پروژههای دیفای، دریافت و پرداخت وام است. از طرفی، این سازوکارها ابزار قدرتمندی برای تخصیص کارآمد سرمایه و گسترش رشد اقتصادی هستند و از طرف دیگر، بدهی مازاد در سیستم میتواند باعث بیثباتی و انقباضات بزرگ اقتصادی در بازار شود. فرآیند وام دادن و وام گرفتن در بستر دیفای در کوتاهترین زمان ممکن و با کمترین هزینه انجام میشود و تمام کاربران میتوانند از این قابلیت استفاده کنند.
صرافیهای غیرمتمرکز (Dex):
صرافیهای غیرمتمرکز احتمالاً شناختهشدهترین نمونه از برنامههای کاربردی در دنیای دیفای هستند. در این پلتفرمها، کاربران میتوانند توکنها را مستقیماً با سایر کاربران بهصورت همتابههمتا و بدون واسطه معامله کنند. از دیگر ویژگیهای صرافیهای غیرمتمرکز امکان اضافه کردن خدماتی مانند بازارگردانی و رباتهای تجاری خودکار به این صرافیها است.
مدیریت ثروت و دارایی:
تا همین اواخر، افراد زیادی جمعآوری توکنها یا داراییهای دیجیتال را مسخره میکردند. در حال حاضر مدیریت ثروت و دارایی در بستر دیفای انجام میشود. در این اکوسیستم، کاربران میتوانند داراییهای خود را توسط اشخاص ثالث، بهصورت شفاف، خودکار و نسبتاً ارزان مدیریت کنند. بهمنظور انجام این کار، قراردادهای هوشمند حقوق مالکیت را تضمین میکنند.
بیمه:
از آنجایی که میتوان تعداد زیادی از کاربران را وارد بستر دیفای کرد، این پارادایم، برای حل مشکلات بیمه مناسب بهنظر میرسد. در این اکوسیستم، کاربران میتوانند بیمه را از کاربران دیگر خریداری کنند و خسارت بهشکل خودکار توسط قرارداهای هوشمند پرداخت میشود. نکته مهم و جالب توجه این است که در این بستر، خسارات در کوتاهترین زمان نسبت به حالت سنتی خود پرداخت خواهد شد.
اطلاعات:
یکی دیگر از زمینههای کاربردی دیفای، حوزه جمعآوری و مدیریت دادهها است. همانند حوزه پرداخت، دادهها نیز در حال حاضر توسط گروه کوچکی از واسطهها (نهادهای متمرکز) جمعآوری و کنترل میشوند. بستر دیفای با ایجاد انگیزه در تهیه و به اشتراکگذاری دادهها و امکان قیمتگذاری منصفانه، استفاده از دادهها را تسهیل میکند. بهعلاوه، این بستر نه تنها برای جمعآوری و انتشار دادههای گذشته یا فعلی مؤثر است، بلکه برای ارائه اطلاعات مربوط به پیشبینی آینده نیز کار است.
با دیفای چه کارهایی میتوانید انجام دهید؟
✅ به سرعت به سراسر جهان پول ارسال کنید:
شما با کمک اتریوم میتوانید به آسانی و بهشکل امن به سراسر جهان پول ارسال کنید. برای این کار فقط لازم است آدرس کیف پول گیرنده را وارد کنید تا پرداخت شما در عرض چند دقیقه انجام شود.
✅ دسترسی به استیبلکوینها:
نوسانات ارزهای دیجیتال مشکل اساسی بسیاری از خدمات مالی و هزینههای عمومی است. اکوسیستم دیفای این مشکل را با استیبلکوینها حل کرده است. ارزش برخی از استیبلکوینها به یک دارایی دیگر، مانند دلار، وابسته است.
✅ وام گرفتن بدون وثیقه:
به دو شکل در فضای دیفای میتوان وام گرفت.
- همتابههمتا: به این معنی که وامگیرنده مستقیماً از یک وامدهنده خاص وام میگیرد.
- مبتنی بر استخر نقدینگی: در این مدل، وامدهندگان وجوه خود را به یک استخر نقدینگی وارد میکنند و وامگیرندگان میتوانند از آن وام بگیرند.
✅ ارز دیجیتال پسانداز کنید:
شما میتوانید با قرض دادن یا وام دادن ارز دیجیتال خود، سود کسب کنید و سرمایه خود را در زمان واقعی رشد دهید. قطعاً در حال حاضر نرخ بهره بسیار بالاتر از آن چیزی است که احتمالاً در بانک محلی خود دریافت میکنید.
✅ پرتفولیو خود را رشد دهید:
محصولات مدیریت سرمایه در اتریوم مانند یرن فایننس (Yearn Finance)، کرو فایننس (curve finance) وجود دارند که سعی میکنند سبد سهام شما را بر اساس استراتژی انتخابی شما رشد دهند.
✅ بیمه غیرمتمرکز:
هدف بیمه غیرمتمرکز ارزانتر کردن، پرداخت سریعتر و شفافتر کردن بیمه است. در بیمه غیرمتمرکز، دادههای مورد استفاده برای تصمیمگیری در مورد ادعای شما کاملاً شفاف است.
✅ پورتفولیو خود را مدیریت کنید:
کاربران بستر دیفای، نیاز به روشی برای پیگیری سرمایهگذاریها، وامها و معاملات خود دارند. محصولات متعددی وجود دارند که به شما امکان میدهند تا تمام فعالیتهای خود را در فضای دیفای کنترل کنید.
✅ تبادل توکن:
هزاران توکن بر بستر اتریوم وجود دارد. صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) برای شما این امکان را فراهم میکنند تا هر زمان که بخواهید توکنهای مختلف را معامله کنید. در بستر دیفای، بازارها ۷/۲۴ و ۳۶۵ روز سال فعال هستند و میتوانید مطمئن باشید که همیشه کسی برای پذیرش معامله شما وجود خواهد داشت.
امروزه روشهای کسب درآمد در بازارهای رمز ارزها، بیشتر با عنوان ترید و هولد رمز ارز شناخته میشود که این موارد جز دسته روشهای کسب درامد فعال هستند. اما این موضوع را به عنوان یک سرمایهگذار فعال در حوزه رمز ارزها باید بدانید که در این بازار امکان کسب درامد به روش غیرفعال نیز وجود دارد. که پروژههای دیفای یکی از مهمترین روشهای کسب درامد غیرفعال از بازار رمز ارزها میباشد.
دیفای چگونه کار میکند؟
امور مالی غیرمتمرکز از بلاکچینهای عمومی به جای بلاکچینهای خصوصی یا فدرال استفاده میکند. اساساً در بلاکچین دیفای، شما یک سیستم دفترکل را مشاهده خواهید کرد که همه انواع مختلف مبادلات دادهای که در شبکه اتفاق میافتد را بررسی میکند. بلاکچین دیفای با استفاده از «کلیدها» از امنیت بستر مطمئن میشود.
در این فناوری، هنگامی که از مجموعهای از کلیدهای رمزگذاری شده استفاده میکنید، یک شناسه منحصربهفرد دریافت میکنید که هیچکس نمیتواند به آن دسترسی داشته باشد. معمولاً این جفت کلید شامل یک کلید عمومی و خصوصی است. در واقعیت، فرآیند استفاده از جفت کلید برای رمزگذاری اطلاعات، «رمزنگاری نامتقارن» نامیده میشود که در فضای بلاکچین بسیار محبوب است.
عناصر کلیدی اکوسیستم دیفای و نحوه عملکرد آنها
عناصر اصلی اکوسیستم عبارتند از:
- استیبلکوینها
- قراردادهای هوشمند
- بازارها و مبادلات
- پلتفرمهای بیمه و مدیریت دارایی
✅ استیبل کوین ها
یکی دیگر از عناصر اصلی DeFi، استیبلکوینها هستند. شرکتهای مالی غیرمتمرکز در تلاش هستند تا استفاده از استیبلکوینها را به جای ارزهای دیجیتال رواج دهند. معمولاً ارزهای دیجیتال، غیر از استیبلکوینها، پرنوسان هستند و استفاده از آنها در دیفای میتواند ماهیت سیستمهای مالی را برهم بزند.
✅ قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند بخش مهمی از اکوسیستم دیفای هستند. درواقع، قراردادهای هوشمند به خودکارسازی فرآیند تأمین مالی غیرمتمرکز کمک میکنند. قراردادهای هوشمند میتوانند هر چیزی را از استقراض و وام گرفته تا مطالبات بیمهای خودکار کنند. تقریباً تمام برنامههای دیفای از قراردادهای هوشمند برای تسهیل ویژگیهای خود استفاده میکنند. علاوه بر این، نکته مهم و کلیدی این است که قراردادهای هوشمند به هیچ واسطهای نیاز ندارند و در نتیجه، هیچ هزینه واسطهای وجود ندارد. بهطور کلی میتوان گفت، استفاده از قراردادهای هوشمند در مقایسه با قراردادهای سنتی آسانتر، سریعتر و ایمنتر است.
✅ بازارها و مبادلات
مبادلات غیرمتمرکز و بازارهای باز نیز بخشی از اکوسیستم دیفای هستند. در حقیقت، صرافیهای غیرمتمرکز تضمین میکنند که کاربران میتوانند داراییهای دیجیتال خود را بدون افشای هویت کامل و در زمان کوتاهتر معامله کنند. علاوهبر موارد گفته شده، این صرافیها هزینهها را کاهش و امنیت لازم را تضمین میکنند.
✅ پلتفرمهای بیمه و مدیریت دارایی
اکوسیستم دیفای علاوهبر مدیریت دارایی، مدیریت سرمایهگذاری را نیز پوشش میدهد. با استفاده از این پلتفرمها، کاربران میتوانند داراییهای خود را مدیریت کرده و فرصتهای سرمایهگذاری بدست آورند. اساساً این کیف پولها همراه با برنامههای ترید، امکان انتقال و خرید و فروش دارایی های دیجیتال را فراهم میکنند.
مطالبات در خدمات بیمه بهشکل سنتی خود، زمان زیادی میگیرند و دردسرهای زیادی در این مسیر وجود دارد. اما پلتفرمهای مدیریت بیمه میتوانند فرآیند را از طریق قراردادهای هوشمند ساده کنند و از ممیزها برای بررسی صحت ادعای بیمه استفاده کنند.
آیا امور مالی غیرمتمرکز میتواند بدون ارز دیجیتال کار کند؟
کاملاً واضح است که بدون ارزهای دیجیتال، اکوسیستم مالی غیرمتمرکز نمیتواند کار کند. از آنجایی که بستر دیفای، شکل جدیدی از خدمات مالی را ارائه میدهد، برای عملکرد کامل خود نیازمند داراییهای دیجیتال و ارزهای دیجیتال است. در واقعیت، اکوسیستم دیفای گسترده است؛ در حالیکه این اکوسیستم به ارزهای دیجیتال وابسته است اما همه عناصر این بستر به ارزهای دیجیتال وابسته نیستند.
ارزهای دیجیتال ممکن است شکست بخورند؟
ارزهای دیجیتال، مشکلات خاص خود را دارند. آنها پرنوسان و غیرقابل پیشبینی هستند. بنابراین، استقرار یک سیستم پولی جدید بر یک دارایی بیثبات، کاری هوشمندانه نیست. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد افزایش محبوبیت استیبلکوینها است. استیبلکوینها نیز جزء ارزهای دیجیتال هستند، اما با پولهای واقعی در دنیای واقعی مرتبط هستند. بنابراین، آنها میتوانند جایگزین مناسبی برای ارزهای دیجیتال پرنوسان باشند.
از طرف دیگر، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) به سرعت در حال رشد هستند؛ اگرچه CBDCها کاملاً غیرمتمرکز نیستند اما اگر دیفای بخواهد جایگزین سیستم پولی سنتی شود، میتواند به این نوع ساختار تبدیل شود. با این حال، اگر دیفای بتواند از شر معایب خود خلاص شود، ممکن است واقعاً بتواند ماهیت غیرمتمرکز خود را حفظ کند.
برنامه های مالی غیرمتمرکز چگونه کار می کنند؟
تقریباً تمام برنامههای مالی غیرمتمرکز از اتریوم برای دستیابی به ویژگیهای فناوری بلاکچین استفاده میکنند. در واقعیت، اتریوم ماشین مجازی شبه تورینگ اتریوم (EVM) را ارائه میکند که عملاً تنها دلیل افزایش اپلیکیشنهای دیفای است. اساساً، ماشین تورینگ میتواند هر نوع الگوریتمی را تکرار، تحریک و اجرا کند. علاوهبر این، EVM ستون فقرات قراردادهای هوشمند و جزء اجباری دیفای است. شما میتوانید هر قرارداد هوشمند یا کد مالی غیرمتمرکز را برای EVM برنامهریزی کنید و از شبکه اتریوم برای اجرای آن استفاده کنید.
ارتباط اتریوم با DeFi چیست؟
به چند دلیل اتریوم پایه و اساس Defi است:
✔ هیچ کس مالک اتریوم یا قراردادهای هوشمند نیست؛ بنابراین همه فرصت استفاده از DeFi را دارند و کسی نمیتواند تصمیمگیری شما را تغییر دهد.
✔ همه محصولات Defi وابسته به اتریوم هستند که این بدان معناست که بسیاری از محصولات دیفای بهطور یکپارچه با هم کار میکنند. میتوانید توکنها را بر بستر یک پلتفرم قرض دهید و توکنهای بهرهدار را در بازاری متفاوت و در برنامهای کاملاً متفاوت مبادله کنید.
✔ اتریوم و دیفای با هم آمیخته شدهاند بهطوری که پیگیری کامل تراکنشهای دیفای بر بستر شبکه اتریوم انجام میشود.
✔ اتریوم به شما آزادی مالی کامل میدهد و اکثر محصولات دیفای هرگز سرمایههای شما را در اختیار نمیگیرند و کنترل دارایی شما به خودتان واگذار میشود.
سوالات متداول
چگونه از طریق دیفای درآمد داشته باشم؟
سرمایهگذاران در بستر دیفای میتوانند از روشهای مختلفی کسب درآمد کنند که مهمترین آنها عبارتند از:
✔ کشت سود یا Yield farming
✔ استیکینگ
✔ صرافیهای غیر متمرکز (Dex)
آیا سرمایهگذاری در دیفای امن است؟
برنامههای دیفای کاملاً امن نیستند. درواقع، هیچ سیستمی نمیتواند امنیت ۱۰۰% ارائه دهد. با این حال، بستر دیفای تضمین میکند که سیستم امنیتی بسیار پیشرفتهتری را در مقایسه با سیستمهای پولی سنتی ارائه دهد. در واقعیت، هک کردن این برنامهها بسیار دشوار و مشکل است اما اگر یک برنامه دیفای با یک باگ یا حفره اساسی عرضه شود، خطراتی به دنبال دارد. تنها برای همین نوع ریسک، بسیاری از کاربران هنوز مطمئن نیستند که آیا استفاده از DeFi به جای CeFi ایده خوبی است یا خیر.
آیا پروژههای defi آینده را در دست می گیرند؟
پروژههای دیفای بر بستر اتریوم، که یکی از موفقترین ارزهای دیجیتال بازار است، فعالیت میکنند. دیفای، با هدف قرار دادن بانکداری سنتی بهدنبال ارائه خدمات مالی به دور از نظارت و دخالتهای نهادهای متمرکز یا واسط است. این هدف دیفای و تلاش برای تحقق آن، توجه علاقهمندان به حوزه دیفای را به خود جلب کرده است. بسیاری از کاربران امیدوارند که پروژههای دیفای با حذف واسطهها بستری امنتر، عادلانهتر و ارزانتر ایجاد کنند.
پروژه های حوزه Defi چه کمکی به بلاکچینها میکنند؟
پروژههای دیفای به دلیل جذابیت و کارایی بالا، موجب جذب کاربران بیشتر به این حوزه و آشنایی آنها با شبکه بلاکچین و بستر دیفای میشوند. بهطور خلاصه میتوان گفت دیفای با حل مسائل و مشکلات دنیای متمرکز موجب ترغیب افراد زیادی برای ورود به این حوزه میشود.
آینده Defi چگونه پیش بینی میشود؟
به دلیل تغییر و تحول سریع دنیای دیفای، پیشبینی آن مشکل است. در حال حاضر، این بستر معایب و مشکلاتی دارد که برای حفظ خود در دنیای آینده، باید بر این مشکلات فائق بیاید. اگر دیفای بتواند علاوهبر حل مشکلات خود، بر بانکداری سنتی غلبه کند قطعاً جایگاه خوبی در آینده خواهد داشت.
بر اساس نتایج یک مطالعه، تنها حدود ۲/۱٪ از جمعیت جهان از وجود این فناوری آگاه هستند. در دنیای امروز، ما شاهد تحولات پولی و مالی هستیم که درواقع بخشی از روند بسیار بزرگتری است که در آن پول نقد بهآرامی حذف میشود. عمیقترین تغییرات زمانی رخ میدهد که زیرساختهای جدید، رفتار کاربران را تغییر دهد. این روند، بهنوبه خود، حمایت غیرقابل تصوری را برای افزایش رشد اقتصادی ایجاد میکند و زندگی مردم عادی را بهبود میبخشد. روند فعلی در دیفای بر ۱٪ از کاربران متمرکز است، اما هدف نهایی رسیدن به ۹۹٪ باقیمانده است.
دیفای (Defi) یا امور مالی غیرمتمرکز بستری برای ارائه خدمات مالی و بانکی به شکل غیر متمرکز است. در واقع کدهای Defi، متن باز و شفاف هستند و کاربران میتوانند با خیالی راحت و مطمئن در فضایی به دور از نظارت نهادهای متمرکز، در این بستر فعالیت کنند. پروژههای دیفای، کاربردهای فراوانی در زمینه های پرداخت، خدمات بانکی، دریافت و پرداخت وام، صرافی های غیر متمرکز یا DEX، مدیریت ثروت و دارایی، بیمه و مدیریت داده و اطلاعات دارند. شما با استفاده از پروژههای دیفای میتوانید پول خود را در سریعترین زمان ممکن به دورترین نقاط دنیا ارسال کنید، امکان دسترسی به کوینهای با ثبات، گرفتن وام یا استفاده از بیمه های غیرمتمرکز را داشته باشید، همچنین میتوانید داراییهای خود را مدیریت کنید و از آن سود کسب کنید و در صرافیهای غیر متمرکز، توکنهای خود را مبادله کنید.
قراردادهای هوشمند، ارزهای با ثبات، بازار و پلتفرمهای بیمه و مدیریت دارایی، اجزای اصلی و مهم اکوسیستم دیفای هستند. پروژههای دیفای بر بستر اتریوم فعالیت میکنند بنابراین اتریوم و دیفای رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند. یکی از مزیتهای این حوزه این است که هیچ نهاد یا سازمان متمرکزی بر روی اتریوم یا دیفای کنترل ندارند بنابراین همه افراد برای استفاده از این بستر شانس یکسانی دارند. پیش بینی آینده دیفای، کاری سخت و مشکلی است چون در حال حاضر علاوه بر وجود مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، پروژههای دیفای باید بتواند بر سیستمهای مالی و بانکی سنتی غلبه کنند. به طور خلاصه و کلی میتوان گفت، هدف دیفای ترغیب حضور ۱۰۰ درصدی کاربران در این حوزه است اما برای رسیدن به این مهم، راه طولانی در پیش دارد. جهت مشاهده تحلیل اتریوم کلیک کنید.