کاربران دنیای بلاکچین و ارز دیجیتال، همواره به دنبال راه‌های کسب درآمد از این فناوری هستند. برای کاربران قدیمی‌تر، راه‌های محدودتری مانند ماینینگ و ترید ارزهای دیجیتال وجود داشته است اما با گذر زمان و تغییراتی که در مکانیزم‌های اجماع ارزهای دیجیتال به وجود آمد، روش درآمد جدیدتری با عنوان استیکینگ ارز دیجیتال مطرح شد.
استیکینگ (Staking) یکی از امن‌ترین و البته بی دردسرترین راه‌های کسب درآمد در فضای ارز دیجیتال است اما طبیعی است که برای ورود و کسب درآمد از این راه، در مرحله اول نیاز به آشنایی با مفاهیم اولیه استیکینگ وجود دارد. اگر علاقه‌مند به استیکینگ و روش‌های کسب درآمد از آن هستید، در این مقاله با ما همراه باشید.
استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟
استیکینگ ارز دیجیتال (Crypto Staking) به معنی این است که کاربران دارایی‌های دیجیتال خود را در یک کیف‌پول یا صرافی، به منظور حمایت از امنیت و عملیات شبکه بلاکچین نگهداری می‌کنند. به‌طور خلاصه می‌توان گفت که استیکینگ، همان قفل کردن ارزهای دیجیتال برای دریافت پاداش است. در بیشتر موارد شما می‌توانید، مستقیماً ارزهای دیجیتال خود را در یک کیف‌پول مانند تراست والت (Trust Wallet) استیک کنید. توجه داشته باشید که به جای عبارت استیکینگ، از عبارت سهام‌گذاری ارزهای دیجیتال نیز استفاده می‌شود.
تعداد زیادی از صرافی‌های ارز دیجیتال، سرویس استیکینگ را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند. به‌طور مثال در سرویس استیکینگ بایننس، شما می‌توانید با هولد کردن ارزهای خود در صرافی پاداش بگیرید. نکته حائز اهمیت این است که مبالغ قابل توجه برای استیکینگ، فقط متعلق به تعداد کمی از شرکت‌کنندگان شبکه است و اکثر افراد دارایی‌های محدودی دارند. استخر استیکینگ (Staking Pool)، یکی از روش‌های مورد استفاده برای کاربران با دارایی محدود است که شانس آنها را برای دریافت پاداش شبکه افزایش می‌دهد.
اخیراً، استیکینگ (Staking) یا سهام‌گذاری در دنیای ارزهای دیجیتال محبوبیت زیادی پیدا کرده است و علاقه‌مندان به این حوزه را به سمت خود جذب کرده است. با تغییر این حوزه و معرفی الگوریتم اثبات سهام، تعدادی از کاربران به دنبال آموزش استیک کردن (Staking) انواع ارز و چگونگی عملکرد استیکینگ ارز دیجیتال هستند. بنابراین، در ادامه این مقاله علاوه بر آموزش استیکینگ ارز دیجیتال، شما با نحوه عملکرد فرآیند استیکینگ ارز دیجیتال نیز آشنا خواهید شد.
مفهوم الگوی اثبات کار یا Proof of Work
اگر با نحوه کارکرد بیت کوین آشنا هستید، احتمالاً در مورد مکانیزم اثبات کار “PoW” نیز اطلاعاتی دارید. اثبات کار، مکانیزم اصلی اجماع ارزهای دیجیتال است که برای اولین بار توسط بیت کوین استفاده شد. علت نامگذاری این مکانیزم به “اثبات کار” این است که شبکه بلاکچین به قدرت پردازشی بالایی نیاز دارد؛ بنابراین اثبات کار و ماینینگ با یکدیگر مرتبط هستند.
این مکانیزم امکان اضافه کردن تراکنش‌ها به بلاک‌ها را فراهم می‌کند و ارتباط بلاک‌ها با یکدیگر، موجب شکل‌گیری زنجیره بلوکی می‌شود. در مکانیزم اثبات کار ماینرها برای حل معادلات پیچیده ریاضی با هم رقابت می‌کنند و هر ماینری که سریع‌تر بتواند به جواب برسد، می‌تواند بلاکچین را با آخرین تراکنش‌های تأیید شده به‌روزرسانی کند و از شبکه مقدار مشخصی ارز پاداش بگیرد.
مهمترین کاربرد این مکانیزم، حفظ امنیت یک شبکه بلاکچینی غیرمتمرکز است. با افزایش ارزش یک ارز دیجیتال، ماینرهای بیشتری برای پیوستن به شبکه تشویق شده و در نتیجه قدرت و امنیت آن افزایش می‌یابد. از طرف دیگر این مکانیزم علاوه بر مصرف انرژی زیاد، مقیاس‌پذیری بالایی ندارد و نمی‌تواند از تعداد زیادی از تراکنش‌ها (به طور مثال در قراردادهای هوشمند) پشتیبانی کند. به همین دلیل، محبوبیت روش‌های دیگری مانند الگوریتم اثبات سهام در بین کاربران این حوزه در حال افزایش است.
پیشنهاد مطالعه: تحلیل بنیادی چیست؟
الگوریتم اثبات سهام (PoS) چیست؟
الگوریتم اثبات سهام (Proof Of Stake) یا “PoS”، نوعی الگوریتم اجماع در شبکه‌های مبتنی بر بلاکچین است. در این الگوریتم کاربران دارایی‌های دیجیتال خود را قفل کرده و در فواصل زمانی مشخص، پروتکل به شکل تصادفی یکی از کاربران را برای تأیید بلاک بعدی انتخاب می‌کند.
معمولاً احتمال انتخاب شدن با میزان دارایی قفل‌شده کاربر ارتباط مستقیم دارد؛ یعنی هر چقدر دارایی بیشتری قفل شده باشد، احتمال انتخاب شدن کاربر بیشتر است. بنابراین در الگوریتم گواه اثبات سهام، سرعت حل کردن تابع هش تأثیری در موفقیت کاربران ندارد بلکه تنها میزان ارزهای دیجیتال قفل‌شده اهمیت دارد. تعدادی از تحلیگران معتقدند که ساخت بلاک‌ها در طی فرآیند استیکینگ، موجب مقیاس‌پذیری بالای شبکه بلاکچین می‌شود که این موضوع یکی از مهمترین دلایل مهاجرت اتریوم از اثبات کار به اثبات سهام در اتریوم ۲ شده است.
استخر استیکینگ یا Staking Pool چیست؟
اگر بخواهیم تعریفی از استخر استیکینگ یا Staking Pool،ارائه کنیم، می‌توان گفت که استخر استیکینگ ترکیبی از دارایی کاربران مختلف برای افزایش قدرت استیکینگ آنهاست. در شبکه‌های PoS، قدرت تصمیم‌گیری و محاسباتی مستقیماً به میزان دارایی شرکت‌کنندگان وابسته است. به‌طور خلاصه می‌توان گفت که قدرت استیکینگ ارتباط مستقیم با درصد کل دارایی‌های قفل‌شده در استخر دارد. از آنجا که تعداد زیادی از کاربران دارایی محدودی دارند، احتمال دریافت پاداش شبکه برای آنها بسیار کم است.
بنابراین این افراد ترجیح می‌دهند تا در استخرهای استیکینگ مشارکت کرده و از قدرت این استخرها استفاده کنند. کاربران بعد از قفل کردن دارایی‌های خود در این استخرها نمی‌توانند از آنها تا پایان مدت زمان استیکینگ استفاده کنند؛ چنین فرآیندی امنیت شبکه را بالا برده و موجب تأیید و اعتبارسنجی بلاک‌های جدید می‌شود. استخر استیکینگ (Staking Pool) ارز دیجیتال معمولاً مدیر و اپراتورهای خاص خود را دارد که این افراد، مسئول حفظ نودها و اعتبارسنج‌های شبکه هستند. هر استخر، پاداش دریافتی به ازای هر بلاک را با نسبتی مشخص بین کاربران خود تقسیم می‌کند. به‌طور طبیعی هرچه دارایی بیشتری استیک کرده باشید، سهم بالاتری از پاداش را برخوردار خواهید شد.
معمولاً استخرها برای کاربران خود مشوق‌هایی قرار می‌دهند تا مجدداً برای استیکینگ در استخر اقدام کنند یا مدت زمان بیشتری دارایی‌های خود را قفل کنند. درواقع، هر چه مدت زمان بیشتری دارایی‌های خود را در استخر نگهداری کنید، احتمالاً پاداش بالاتری دریافت می‌کنید و از پاداش نهایی هم سهم بیشتری می‌برید. حال که متوجه شدید استخر استیکینگ چیست، بهتر است با نحوه استیکینگ ارز دیجیتال آشنا شوید.
استیکینگ ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟
برخلاف اثبات کار که بلاک‌های جدید شبکه بلاکچین در طی فرآیند ماینینگ ساخته می‌شوند، در الگوریتم اثبات سهام ساخت و اعتبارسنجی بلاک‌های جدید تنها از طریق فرآیند استیکینگ انجام می‌شود. در طی فرآیند استیکینگ، اعتبارسنج‌ها (validators) ارزهای خود را قفل کرده و به شکل تصادفی و در فواصل زمانی خاص برای تأیید بلاک بعدی انتخاب می‌شوند؛ معمولاً شرکت‌کنندگانی که دارایی بیشتری استیک کردند، شانس بیشتری دارند تا برای اعتبارسنجی بلاک بعدی انتخاب شوند.
در فرآیند مایننیگ، ماینرها برای بالا بردن سرعت خود نیاز به سخت‌افزارهایی با قدرت پردازش بالا دارند؛ بنابراین برای درآمد بیشتر باید بر سخت‌افزارهای خود سرمایه‌گذاری کنند اما در استیکینگ، کاربران فقط نیاز به سرمایه‌گذاری بر ارزهای دیجیتال دارند. در نتیجه، اعتبارسنج‌ها در الگوریتم اثبات سهام فقط بر مبنای میزان دارایی که استیک کردند انتخاب می‌شوند. دارایی‌های استیک‌شده (ارزهای هولدشده)، مشوق اصلی اعتبارسنج‌ها برای حفظ امنیت شبکه هستند؛ بنابراین اگر این افراد در حفظ امنیت شبکه شکست بخورند، دارایی آنها به خطر می‌افتد.
به‌طور کلی می‌توان گفت، استیکینگ به معنی هولد کردن ارزهای دیجیتال در یک کیف‌پول و یا استخرهای استیکینگ است و کاربران به ازای دریافت پاداش از شبکه، کارهایی مانند اعتبارسنجی بلاک‌ها را انجام می‌دهند.
محاسبه سود و پاداش استیک کردن ارز دیجیتال
اگر بخواهیم به این سوال که “پاداش استیکینگ یا Staking Reward چطور محاسبه می‌شود؟” جواب دهیم، باید بگوییم که پاسخ واحدی برای این سؤال وجود ندارد و هر شبکه ممکن است از روش‌های مختلفی برای محاسبه پاداش استیکینگ ارز دیجیتال یاStaking Reward ، استفاده کند.
اگرچه عوامل مختلفی در محاسبه سود استیکینگ مؤثر هستند اما به‌طور کلی می‌توان گفت که فاکتورهای زیر، مهمترین عوامل دخیل در این امر هستند.
✅ میزان ارز استیک‌شده توسط ولیدیتورها یا اعتبارسنج‌ها
✅ مدت زمانی که اعتبارسنج‌ها دارایی‌های خود را استیک کردند
✅ مقدار کل ارزهای استیک‌شده در کل شبکه
✅ نرخ تورم
در تعدادی از شبکه‌ها، پاداش استیکینگ به شکل درصدی ثابت مشخص شده است؛ این پاداش به‌عنوان جبران خسارت ناشی از تورم بین اعتبارسنج‌ها تقسیم می‌شود. تورم، موجب تشویق کاربران برای خرج کردن ارزهای خود به جای هولد کردن و نگه داشتن آنها می‌شود. در این مدل، اعتبارسنج‌ها می‌توانند میزان پاداش دریافتی را طبق انتظارات خود محاسبه کنند. دریافت پاداش با درصدی مشخص و ثابت، موجب تحریک و تشویق کاربران برای حضور در این نوع فرآیند استیکینگ می‌شود.
همان‌طور که قبلاً توضیح داده شد، نحوه کسب سود از Staking برای افرادی که دارایی کمی دارند متفاوت است. این کاربران برای افزایش شانس خود، دارایی‌های خود را در استخر استیکینگ (Staking Pool) ارز دیجیتال قفل می‌کنند و از پاداش دریافتی استخر به نسبت دارایی خود سهم می‌برند. حال که متوجه شدید سود استیکینگ چقدر است، بهتر است با میزان کسب درآمد از آن آشنا شوید.
نکته حائز اهمیت این است که بسته به شبکه، نحوه محاسبه سود و پاداش استیک کردن ارز دیجیتال متفاوت است اما اغلب، پاداش را به صورت سالیانه به کاربران خود پرداخت می‌کنند که کاربران با تقسیم کردن میزان پاداش خود بر ۱۲ می‌توانند سود ماهیانه استیکینگ خود را محاسبه کنند.
در تصوی زیر می‌توانید به ترتیب ۵ ارز با بیشترین میزان دارایی قفل‌شده را مشاهده کنید.
چقدر می‌توانیم از استیکینگ ارز دیجیتال درآمد کسب کنیم؟
سادگی، عدم وجود هزینه‌های اولیه و امکان کسب درآمد غیرفعال برای کاربران موجب محبوبیت استیکینگ در حوزه ارزهای دیجیتال شده است. میزان پاداش استیکینگ بسته به نوع ارز قفل‌شده، متفاوت است؛ این میزان می‌تواند از ۲ – ۱٪ تا ۱۵۰٪ در سال متغیر باشد به ویژه اگر سود مرکب را نیز در نظر بگیریم (سود مرکب به معنی این است که کاربر، به جای خرج کردن پاداش خود، آن را به دارایی اصلی خود اضافه کند).
معمولاً ارزهای دیجیتال با ارزش بازار (Market Cap) بزرگتر نسبت به ارزهای با مارکت کپ کوچکتر، درصد بازده سالانه (APY) کمتری به کاربران خود می‌دهند. به‌عنوان مثال، در حالی که اتریوم (ETH) و کاردانو (ADA) بازده ۶-۵٪ دارند، دارایی‌های دیجیتال کوچکتر مانند DefiChain (DFI) یا Mirror Protocol (MIR) به کاربران خود سود سالانه ۷۰-۷۵٪ می‌دهند. از طرف دیگر، میزان پاداش دریافتی به پلتفرم یا سرویسی که برای استیکینگ استفاده می‌شود وابسته است. به‌عنوان مثال، در حالی که Binance وEverstake سود ۵٫۵۴% برای ADA پرداخت می‌کنند، برخی از استخرها فقط ۴-۳٪ سود برای کاردانو به کاربران خود می‌دهند.
به دو دلیل میزان پاداش در پلتفرم‌های مختلف، متفاوت است. اولاً، همه این سرویس‌ها دارای استخرهایی هستند که در آن ارزهای قفل‌شده کاربران خود را ترکیب می‌کنند تا شانس آنها را برای اعتبارسنجی و کسب پاداش افزایش دهند. این بدان معنی است که هر چه استخر بزرگتر باشد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن و در نتیجه ساخت بلاک دارد؛ بنابراین می‌تواند پاداش‌های بهتری به کاربران خود پرداخت کند. دوماً، کمیسیونی که ارائه‌دهندگان خدمات از سود کاربر کسر می‌کنند، تأثیر زیادی بر میزان پاداش استیکینگ فرد می‌گذارد.
برخی از استخرها بدون کارمزد کار می‌کنند اما برخی دیگر ۳ تا ۱۲ درصد کارمزد از کاربران خود می‌گیرند. شاید باور نکنید اما پلتفرم‌هایی با نرخ کارمزد فوق‌العاده بالا نیز وجود دارند که ۳۰ تا ۵۰ درصد کارمزد از کاربران خود می‌گیرند!!!
به همین دلیل بهتر است قبل از شروع استیکینگ، در مورد ارزها و پلتفرم‌های استیکینگ به خوبی تحقیق کنید تا بتوانید بیشترین پاداش را کسب کنید.
انواع روش‌های استیکینگ ارز دیجیتال
۱- استیکینگ سرد (Cold Staking)
استیکینگ سرد به فرآیند استیکینگ بر کیف‌پولی که به اینترنت متصل نیست، گفته می‌شود. این نوع استیکینگ اغلب با استفاده از کیف‌پول‌های سخت‌افزاری انجام می‌شود. شبکه‌هایی که از استیکینگ سرد پشتیبانی می‌کنند به کاربران خود اجازه می‌دهند تا دارایی‌های استیک شده خود را برای حفظ امنیت، به شکل آفلاین نگهداری کنند. این نوع استیکینگ برای افرادی که دارایی قابل توجهی دارند و می‌خواهند علاوه بر حمایت از شبکه، از دارایی‌های خود نیز محافظت کنند، مفید و قابل استفاده است.
۲- استیکینگ منعطف (Flexible Staking)
طبق راهنمای سایت صرافی ByBit، استیکینگ منعطف برای شما امکان استیک توکن‌هایی مانند BTC، ETH، USDT و USDC را فراهم کرده و شما سود تضمین شده از همان نوع توکن، کسب می‌کنید. سود روزانه به‌صورت خودکار به حساب شما واریز می‌شود. نکته کلیدی و حائز اهمیت در این نوع استیکینگ این است که شما هر زمانی که بخواهید می‌توانید توکن‌های خود را unstake کنید.
۳- استیکینگ قفل‌شده (Locked Staking)
در این نوع استیکینگ، دارایی‌های شما برای مدت زمان مشخصی استیک می‌شود. در این نوع استیکینگ، سود دریافتی بیشتر از استیکینگ منعطف است با این تفاوت که دارایی شما باید مدت زمان مشخصی قفل‌شده باقی بماند. شما همچنین هر زمانی که بخواهید، می‌توانید دارایی های خود را، قبل از پایان مدت زمان تعیین شده، برداشت کنید اما در این صورت هیچ سودی دریافت نخواهید کرد.
۴- دیفای استیکینگ (Defi Staking)
در این نوع استیکینگ، به کاربران امکان مشارکت در پروژه‌های دیفای به شکل ساده داده می‌شود. در دیفای استیکینگ، کاربران می‌توانند بدون نیاز به مدیریت کلیدهای خصوصی و یا ترید کردن، در پروژه‌های دیفای مشارکت کنند. در حال حاضر صرافی بایننس این امکان را برای کاربران خود فراهم کرده است.
بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ
در حال حاضر کاربران می‌توانند تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال را استیک و از آنها کسب درآمد کنند. مهمترین و بهترین این ارزها عبارتند از:
Ethereum 2.0 (ETH), Tether (USDT), BitDAO (BIT), USD Coin (USDC), Terra (LUNA), Polkadot (DOT), Tezos (XTZ), Polygon (MATIC), Binance (BNB), Hydra (HYDRA), Algorand (ALGO), PancakeSwap (CAKE), Solana (SOL), Avalanche (AVAX), ApeSwap Finance (BANANA), SushiSwap (SUSHI), Chronicle (XNL), Cardano (ADA), Akash (AKT).
کدام صرافی‌ها امکان استیک کردن ارز دیجیتال را دارند؟
معامله‌گران می‌توانند با استیکینگ از دارایی‌های بلااستفاده خود در صرافی‌ها کسب درآمد کنند. دو صرافی پیشرو ارزهای دیجیتال که از استیکینگ پشتیبانی می‌کنند، عبارتند از.
- صرافی بایننس (Binance): بایننس بزرگترین صرافی ارز دیجیتال از نظر حجم معاملات است. بنابراین بسیاری از سرمایه‌گذاران، زمانی که به سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های معاملاتی فکر می‌کنند، ابتدا به سراغ این صرافی می‌روند. سرویس استیکینگ بایننس برای ارزهای اثبات سهام مانند اتریوم ۲ در دسامبر ۲۰۲۰ فعال شده است. علاوه بر این، بایننس از استیکینگ دیفای با ارزهایی مانند DAI، Tether (USDT)، Binance USD (BUSD) ، BTC و (BNB) Binance Coin نیز پشتیبانی می‌کند.
- صرافی کوین بیس (Coinbase): Coinbase صرافی مستقر در ایالات متحده است که در NASDAQ لیست شده و یکی دیگر از صرافی‌های مطرح در حوزه ارزهای دیجیتال است. کاربران این صرافی علاوه بر استیکینگ اتریوم ۲، می‌توانند از استیکینگ ارزهای دیگری مانند ALGO و XTZ نیز سود کسب کنند.
مزایا و معایب استیکینگ ارز دیجیتال
استیکینگ، به دلیل بازدهی بالا و کسب درآمد غیر فعال در بین کاربران حوزه ارزهای دیجیتال بسیار محبوب شده است. علاوه بر این، استیکینگ با بازده صددرصدی در برخی از پروتکل‌ها به درستی جایگاه خود را در دنیای ارزهای دیجیتال تثبیت کرده است. با این حال، قبل از ورود به دنیای استیکینگ لازم است با برخی از مزایا و معایب احتمالی آن آشنا شوید.
برخی از مزایای استیکینگ ارزهای دیجیتال
- مهمترین مزیت استیکینگ، کسب درآمد غیرفعال برای افراد با ریسک‌پذیری مختلف است.
- استیکینگ فرآیندی آسان است و می‌توان آن را با چند کلیک ساده انجام داد. علاوه بر این، کاربران برای شروع الزاماً به مقدار زیادی دارایی نیاز ندارند.
برخی از معایب استیکینگ ارزهای دیجیتال
- امکان هک یا حملات سایبری در پروتکل‌ها یا صرافی‌ها دلیل اصلی این است که برخی از سرمایه‌گذاران استیک کردن در کیف‌پول‌های سخت‌افزاری را ترجیح می‌دهند.
- یکی از دلایل نگرانی کاربران، احتمال کاهش ارزش ارزها به ویژه در شرایط نوسان بازار است. به‌طور مثال، اگر شما از استیکینگ قفل‌شده استفاده کرده باشید، نمی‌توانید دارایی های خود را در زمانی که افت قیمت رخ می‌دهد، نقد کنید.
به‌عنوان نکته پایانی به شما توصیه می‌کنیم که بهتر است قبل از انتخاب یک پروژه و شروع فرآیند استیکینگ، به سایت stakingrewards مراجعه کرده و پروژه‌ها را از نظر حجم دارایی قفل‌شده، میزان سوددهی و عوامل دیگر با یکدیگر مقایسه و سپس اقدام به سرمایه‌گذاری کنید.
آکادمی سیتکس مرجع تخصصی دوره های آموزش ارز دیجیتال، سعی بر آن دارد که با شناسایی نیازهای آموزشی سازمان‌‌ها، شرکت‌‌ها و افراد فعال در بازار ارزهای‌دیجیتال و با بهره‌‌گیری از توان علمی و کاربردی اساتید مجرب داخل و خارج از سازمان، دوره‌‌های متنوع آموزشی و عملی در عرصه ارزهای دیجیتال طراحی و اجرا نماید.
سلام
خسته نباشید
ممنون بابت مطالب با ارزشی که زحمت دزجش زو کشیدین
جسارتا امکان برگزاری دوره آموزشی به صوزن حرفه ای وجود داره؟
سلام کاربر عزیز
بله دوره منتوترید
برای دریافت اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
۰۹۳۸۷۰۳۰۷۴۰