در میان بسیاری از ویژگی‌های جذاب دارایی‌های دیجیتال، شاید مهم‌ترین جنبه آن‌ها، بازگرداندن قدرت کنترل به کاربران خود است. فناوری بلاکچین این امکان را به شما می‌دهد که مالکیت مطلق دارایی‌های خود را داشته باشید. به‌طورمثال، برای ارسال و دریافت ارزش، نیازی به بانک یا مؤسسات مالی ندارید یا اینکه تراکنش‌های شما نمی‌تواند توسط اشخاص ثالث محدود شود و حتی در فرایند عرضه نیز کاربران از استقلال بیشتری نسبت به پول سنتی برخوردارند چون بسیاری از توکن‌ها عرضه محدودی داشته و از طرف دیگر، کاربران قدرت تخریب توکن‌ها را نیز دارند. اما به نظر شما چرا باید فرایند توکن سوزی انجام شود؟ در این مقاله قصد داریم تا روش توکن سوزی و موارد استفاده آن در اکوسیستم رمزنگاری را توضیح دهیم اگر شما هم به این موضوع علاقه‌مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مفهوم توکن سوزی
سوزاندن توکن به معنای از بین بردن دائمی آن است. کاربران می‌توانند این کار را با ارسال هر مقدار توکن به یک آدرس خصوصی ثابت با نام «burn address» انجام دهند. جالب است بدانید که طبق تعریف، یک burn address واقعی، کلید خصوصی ندارد بنابراین نمی‌توان توکن‌های فرستاده شده به این آدرس را بازیابی کرد. همانطور که می‌دانید برای دسترسی به دارایی‌های دیجیتال موجود در یک آدرس مشخص به یک کلید خصوصی نیاز است و وقتی کلید خصوصی وجود نداشته باشد، هیچ کس به دارایی‌های موجود در این کیف پول دسترسی نخواهد داشت. به طور خلاصه، توکن سوزی به معنی ذخیره کردن یک تن پول در گاوصندوق و قفل کردن آن بدون دانستن کد دسترسی به آن است.
بیشتر بخوانید : دوره آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال
چرا باید توکن‌ها را سوزاند؟
پاسخ به این سؤال را می‌توان با یک جمع‌بندی سریع از پویایی عرضه و تقاضا پیدا کرد. به‌طورکلی، ارزش، تابعی از میزان عرضه و تقاضا است. هر چه تقاضا برای یک دارایی بیشتر باشد و یا عرضه کمتری داشته باشد، ارزش آن دارایی بالاتر می‌رود. بنابراین، در جایی که عرضه یک کوین یا توکن ثابت است (بیتکوین نمونه بارز آن است که در مجموع ۲۱ میلیون واحد از آن ایجاد می‌شود)، می‌توان با از بین بردن بخشی از عرضه، بر ارزش آن کوین یا توکن تأثیر گذاشت. معمولاً این کار با هدف افزایش ارزش یک توکن، ایجاد ثبات در ارزش یا در برخی موارد، خلاق بودن در مفهوم ارزش (مانند برخی از مجموعه‌های هوشمند NFT) استفاده کرد.
در این قسمت از مقاله به چند مورد از کاربردهای توکن سوزی اشاره می‌کنیم تا به درک بهتری از این پویایی برسید.
♦افزایش ارزش پروژه: اتریوم
تأثیرگذاری بر ارزش، از طریق عرضه مفهوم جدیدی نیست، به خصوص وقتی صحبت از تأمین مالی می‌شود. به‌طورمثال وقتی شرکت A، قصد خرید شرکت B را دارد، شرکت B باید برخی از سهام خود را از بازار بازخرید کند تا ارزش عرضه باقی‌مانده را افزایش دهد. بیایید با مثالی عملی در بازار کریپتوکارنسی، بحث را ادامه دهیم.
در سال ۲۰۲۱ اتریوم ۳/۱ میلیون اتر را از گردش شبکه خرید و سوزاند. در واقع، این توکن سوزی بخشی از ارتقاء پروتکل اخیر اتریوم و با هدف تبدیل اتر به یک ارز ضد تورم انجام شد. در واقع، توسعه‌دهندگان اتریوم به دنبال اثبات و اطمینان از این موضوع هستند که توکن‌های اتریوم می‌توانند با کاهش عرضه، موجب افزایش ارزش و ذخیره‌سازی مؤثر ارزش در طول زمان شوند.
پیشنهاد مطالعه: تحلیل فاندامنتال چیست؟
♦تثبیت ارزش: Olympus DAO
استیبل‌کوین‌ها بخش ضروری اکوسیستم رمزنگاری و دیفای می‌باشند که از نوسانات دارایی‌های دیجیتال در امان هستند. اما این محافظت و پایداری استیبل‌کوین‌ها ناشی از حضور یک پشتوانه مرکزی است که در برابر قوانین، سوءمدیریت و خطا آسیب‌پذیر است. بنابراین این یکی از همان موضوعاتی است که برای بقا کریپتوکارنسی‌ها باید حل و فصل شود. یکی از راه‌حل‌های جدید این مشکل، استیبل‌کوین‌های الگوریتمی می‌باشند که از طریق کنترل عرضه و ایجاد کوین‌هایی با ارزش پایدار به دنبال غلبه بر این موضوع هستند.
یکی از این استیبل‌کوین‌های جذاب، Olympus DAO است که OHM ارز بومی آن، توسط الگوریتمی مدیریت می‌شود که عرضه در گردش آن را برای کنترل ارزش توکن تنظیم می‌کند. به‌طورمثال اگر قیمت OHM کمتر از ارزش یک دای (DAI) شود، الگوریتم به طور خودکار بخشی از عرضه خود را می‌سوزاند تا برابری قیمت خود با DAI را حفظ کند. برعکس، اگر قیمت آن از این سطح فراتر رود، توکن‌های جدیدی ساخته و برای تثبیت ارزش توکن به عرضه اضافه می‌کند. این فرآیند «rebasing» نامیده می‌شود و پایه و اساس مجموعه‌ای از نوآوری‌های استیبل‌کوین‌ها در دیفای ۲ است.
♦Token Burning for Art: Curated Extinction
در آوریل ۲۰۲۱، یکی از فعالان مشهور حوزه اِن‌اِف‌تی با نام پاک (Pak)، پلتفرمی با نام burn.art راه‌اندازی کرد که در آن هر کسی می‌تواند اِن‌اِف‌تی‌های خود را در ازای «ASH» بسوزاند. در واقع، این نوعی بازی است که به کلکسیونرها امکان تصمیم‌گیری در مورد ارزش هنر و توکن‌ها را می‌دهد. اگر شما هم صاحب یک NFT هستید، می‌توانید آن را در ازای یک توکن ASH بسوزانید. با این کار نه تنها در ASH سهام خواهید داشت، بلکه عرضه آن مجموعه اِن‌اِف‌تی را کاهش داده و ارزش آن را بالا می‌برید (حداقل در تئوری). نکته جذاب ماجرا این است که نگه‌داشتن توکن ASH به کاربران burn.art، اجازه خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال موجود در این پلتفرم را می‌دهد. ایجاد یک رسانه منحصر به فرد مبادله در burn.art، یک مطالعه موردی از قدرت توکنومیک خلاق است. به‌طورکلی، پروژه پاک ثابت می‌کند که زنجیره بلوکی مکانی است که در آن افراد می‌توانند کنترل شخصی بر ارزش داشته باشند، اکوسیستم‌های خاص ایجاد کرده و دارایی‌ها و مالکیت معنوی خود را بدون وجود محدودیت‌های ارزهای فیات معامله کنند.
♦سوزاندن توکن برای افراد
توکن سوزی می‌تواند توسط هر کاربری که کلیدهای خصوصی یک توکن مشخص را دارد، انجام شود. از نظر تئوری از این روش می‌توان برای خلاص شدن از شر توکن‌های ناخواسته استفاده کرد. در واقع می‌توان اینگونه گفت که کریپتو با توانمندسازی ما برای بازی با میزان عرضه، به کاربران و پروژه‌ها شکل واقعی‌تری از مالکیت را ارائه می‌دهد و این موضوع موجب ایجاد مجموعه‌ای از احتمالات جدید می‌شود. همانطور که دیدیم، داشتن کنترل کامل بر عرضه توکن نشان‌دهنده خلاقیت، حل مسئله و استقلال شخصی است، اما موارد مهمی وجود دارد که باید به عنوان کاربر آگاه در هنگام بررسی یک پروژه جدید در نظر بگیرید.
♦پنهان کردن نهنگ‌ها
از کیف پول Burn، می‌توان به عنوان راهی برای پنهان کردن نهنگ‌ها که بخش بزرگی از توکن‌های یک پروژه را در اختیار دارند، استفاده کرد. به این مثال دقت کنید: تصور کنید توسعه‌دهندگان یک پروژه به جامعه خود اعلام کردند که تیم رهبری از ۱۰ میلیون سکه صادر شده، تنها مالک ۱ میلیون سکه است که به نظر یک سهم معقول است. اما بلافاصله، تیم ۶ میلیون سکه باقی مانده را می‌سوزاند و ۲۵ درصد از کل پروژه را در اختیار آن‌ها می‌گذارد. چنین مالکیت متمرکزی یک پروژه را آسیب پذیرتر می‌کند چرا که پروژه تنها توسط چند نفر خاص کنترل می‌شود.
♦کشیدن قالیچه از زیر پای کاربران
توسعه‌دهندگان یک پروژه می‌توانند جامعه خود را با این ادعا که سکه‌ها سوزانده شده، گمراه کنند. در حالیکه در واقعیت، سکه‌ها به کیف پولی که آن‌ها کنترل می‌کنند، ارسال شده است. پس از افزایش قیمت، توسعه‌دهندگان می‌توانند سکه‌های خود را فروخته و با سود کلان کنار بروند و سهام‌داران باقی‌مانده را با توکن‌های بی‌ارزش رها کنند.
جمع بندی
راه‌های مختلفی برای کاهش خطر کلاهبرداری در بازار کریپتوکارنسی وجود دارد اما بهترین روش این است که تا حد امکان در مورد توسعه‌دهندگان، قراردادهای هوشمند و وایت پیپر یک پروژه تحقیق کنید. در نظر داشته باشید که جامعه کریپتوکارنسی نسبتاً جدید بوده و داشتن اطلاعات کافی می‌تواند شما را از خطر حضور کلاهبرداران در این اکوسیستم محافظت کند.
