توکن چیست؟ توکن های کریپتویی دارایی های دیجیتالی هستند که بلاک چین اختصاصی ندارند و بر روی سایر بلاک چین ها فعالیت می کنند. در واقع، توکن، واحدی از ارزش است که یک دارایی یا ابزار مفید را به شکل دیجیتال نمایش می دهد. به طورکلی می توان گفت که در اغلب موارد، توکن ها برای خرید کالا و خدمات و یا کسب سود از بازار مورد استفاده قرار می گیرند.
از آنجا که بازار کریپتوکارنسی ها در حال گسترش است، کاربران این حوزه با سردرگمی فزاینده ای در مورد اصطلاحات مختلف روبرو شده اند. یکی از مهم ترین این اصطلاحات، واژه «توکن» و درک تفاوت آن با «کوین» است. با توجه به اهمیت درک این موضوع در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع توکن، ویژگی ها و تفاوت کوین و توکن آشنا کنیم. اگر شما هم به این موضوع علاقه مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید و چنانچه بعد از پایان مقاله، همچنان پرسش یا ابهامی در این زمینه داشتید، می توانید در بخش کامنت ها، سؤالات خود را با ما مطرح کنید
توکن در بازار کریپتوکارنسی به چه معناست؟
توکن رمزنگاری شده (Cryptographic token) یک دارایی دیجیتال است که برخلاف یک کوین رمزنگاری شده، بلاکچین (مقاله” بلاکچین چیست؟ ” را بخوانید) اختصاصی ندارد اما قابل برنامه ریزی، بدون نیاز به مجوز و شفاف است. توجه داشته باشید که ساخت کوین از توکن دشوارتر است و به همین دلیل در اغلب موارد، کلاهبرداران، توکن ها را به منظور سرقت، هدف قرار می دهند.
از دیدگاه فنی، توکن کدی است که به آدرس کیف پول عمومی کاربر متصل می شود. افراد می توانند از این توکن ها برای خرید کالا یا خرید و فروش سهام، اوراق قرضه و … به منظور کسب سود استفاده کنند. توکن ها علاوه بر داشتن ارزش، می توانند نمایش دهنده دارایی های فیزیکی مانند هنر، املاک، خدمات و آثار هنری باشند.
هدف و دلیل ساخت توکن چیست؟
توکن ها چیزی شبیه کوین هستند اما به تنهایی هیچ ارزشی ندارند. دلیل این موضوع این است که توکن ها توسط یک نهاد خصوصی و برای یک کاربرد خاص ایجاد شده و معمولاً از متریال کم ارزش در تهیه آن ها استفاده می شود. این بدان معناست که در بیشتر موارد، ایجاد یک توکن از یک نیاز خصوصی ناشی می شود. بنابراین، ارزش توکن نسبت به کوین کمتر است. با این حال، ارزش توکن ها می تواند در جامعه ای که از آن ها استفاده می کند، بسیار بالا باشد.
به طورکلی می توان گفت که دارایی های توکنیزه شده افراد را قادر می سازد تا معاملات خود را به صورت ایمن و آسان و بدون حضور اشخاص ثالث انجام داده و بازاری بدون اصطکاک ایجاد کنند. از طرف دیگر، افراد علاقه مند به سرمایه گذاری بر روی توکن ها باید به خاطر داشته باشند که به دلیل نوسانات بالای بازار رمز ارزها، قیمت انواع دارایی های موجود در این بازار به شدت در نوسان می باشد. بنابراین، سرمایه گذاران باید بعد از مشخص کردن پروفایل ریسک خود تنها با مقداری از سرمایه خود که توان از دست دادن آن را دارند، وارد این بازار شوند.
در حال حاضر بلاک چین های زیادی وجود دارند که به سادگی می توان بر روی آن ها توکن ایجاد کرد که از جمله مهم ترین آن ها می توان به Ethereum، Waves و TRON اشاره نمود. بهتر است بدانید که اتریوم یک پلتفرم فوق العاده در این حوزه می باشد زیرا به سادگی امکان توسعه یک قرارداد هوشمند را برای ساخت یک توکن فراهم می کند. به همین دلیل، در طی چند سال اخیر، اتریوم به عنوان پرکاربردترین بلاک چین برای توسعه توکن های جدید معرفی شده است. علاوه بر این، در طی این سال ها با معرفی استانداردهای ERC-20وERC-721 امکان ایجاد سریع توکن ها در بلاک چین اتریوم فراهم شده است. به طوری که هم اکنون، اتریوم بیش از ۴۵۰ هزار توکن ERC-20 و بیش از ۱۳۰۰ توکن ERC-721 دارد.
ویژگی های توکن رمزنگاری شده چیست؟
توکن، یک ارز دیجیتال یا دارایی رمزنگاری شده است که بر روی بلاک چین یک رمز ارز دیگر اجرا شده و بلاک چین اختصاصی ندارد. با این حال، این توکن ها قابل برنامه ریزی، بدون نیاز به مجوز و شفاف هستند.
به طورکلی می توان گفت که توکن های رمزنگاری شده، قابل برنامه ریزی (Programmable) هستند. این بدان معناست که این دارایی های دیجیتال بر روی پروتکل های نرم افزاری شامل قراردادهای هوشمند اجرا می شوند و قراردادهای هوشمند، نقش ها و ویژگی های توکن ها و قوانین تعامل شبکه را مشخص می کنند.
یکی دیگر از ویژگی های این توکن ها این است که آن ها بدون نیاز به مجوز (Permissionless) هستند و برای شرکت در سیستم، نیاز به اعتبارنامه خاصی ندارند. یکی دیگر از ویژگی های مهم توکن های رمزنگاری شده، شفافیت (Transparency) است. منظور از شفافیت این است که همه افراد می توانند قوانین و تراکنش های پروتکل را مشاهده و تأیید کنند.
قرارداد هوشمند چیست؟
یک قرارداد هوشمند، شرایط یک توافق را تعیین می کند اما برخلاف قراردادهای سنتی، شرایط قرارداد هوشمند به صورت کد بر روی یک شبکه بلاک چینی مانند اتریوم اجرا می شود. توجه داشته باشید که قراردادهای هوشمند، نوعی قرارداد خوداجرا هستند که در آن ها محتوای قرارداد خریدار و فروشنده مستقیماً در خطوط کد درج می شود.
قراردادهای هوشمند به توسعه دهندگان امکان می دهند تا با کمک فناوری بلاک چین، برنامه هایی امن و قابل اطمینان بسازند و سیستم پیچیده همتا به همتا را اجرا نموده و در اختیار کاربران خود قرار دهند.
بنابراین، قراردادهای هوشمند، برنامه ها یا پروتکل های رایانه ای برای تراکنش های خودکار هستند که در یک بلاک چین ذخیره شده و در پاسخ به شرایط خاص اجرا می شوند. به عبارت دیگر، قراردادهای هوشمند اجرای توافق ها را به طور خودکار انجام می دهند تا همه شرکت کنندگان بتوانند نتیجه را در اسرع وقت و بدون دخالت اشخاص ثالث مشاهده کنند. ما در مقاله ” قرارداد هوشمند چیست؟ ” بطور کامل این مبحث روتوضیح داده ایم.
توکنیزاسیون یا توکنیزه کردن (Tokenization) چیست؟
اصطلاح توکنیزاسیون، فرآیند تکرار یک دارایی واقعی یا مالی را در قالب یک توکن دیجیتال توصیف می کند. در واقع، توکنیزه کردن به معنای تبدیل مقادیر حساس به مقادیر جایگزین یا غیرحساس می باشد. جالب است بدانید که در طی فرایند توکنیزه کردن، طول و قالب داده ها تغییر نکرده و مشابه داده های اصلی باقی می ماند.
در حال حاضر، پلتفرم های توکنیزه کردن، دارایی های دنیای واقعی را به توکن های دیجیتال تبدیل می کنند. جالب است بدانید که همه دارایی ها می توانند به توکن تبدیل شوند. از جمله مهم ترین این دارایی ها می توان به املاک و مستغلات، وجوه VC، فلزات گرانبها، سهام، کالاهای فیزیکی، مالکیت معنوی، تیم های ورزشی، موسیقی و هنر یا کلکسیون اشاره کرد.
به عنوان مثال، فرض کنید که مالک یک خانه می خواهد ملک خود را به شکل دیجیتال بفروشد. برای انجام این کار او از یک یک ارائه دهنده خدمات توکنیزاسیون کمک می گیرد تا بتواند ملک خود را به صورت دیجیتالی درآورده و تمام داده های ملک، مانند ارزش دارایی، مشخصات و مکان ساختمان را در یک شبکه بلاک چینی به نمایش بگذارد. سپس پلتفرم توکنیزه کردن، ارزش کل ملک را بین تعداد مشخصی توکن تقسیم می کند. در این شرایط، هر توکن، نشان دهنده کسری از ارزش دارایی اصلی است. توجه داشته باشید که قرارداد هوشمند توکن، مجموعه ای از قوانین رمزگذاری شده را به طور خودکار اجرا کرده و حقوق فرد دارنده توکن را مشخص می کند.
مزیت اصلی توکنیزه کردن یک دارایی این است که این فرایند به افزایش قابل توجه نقدینگی دارایی های دیجیتال کمک می کند. این بدان معناست که سرمایه گذاران از سراسر جهان می توانند با حداقل سرمایه و هزینه بر روی بخشی از یک دارایی توکنیزه شده سرمایه گذاری کنند. از طرف دیگر، سرمایه گذاران به راحتی می توانند توکن ها را صادر کرده و یا آن ها را از طریق مبادلات ثانویه خریداری کنند.
بنابراین، اصطلاحاتی مانند توکنومیک (Tokenomics) یا اقتصاد توکن (Token Economy) ملاحظات اقتصادی پشت یک اکوسیستم مبتنی بر توکن را توصیف می کنند. با این حال، همچنان ملاحظات سرمایه گذاری در این اکوسیستم مشابه بازارهای مالی سنتی می باشد و تفاوت اصلی آن ها با یکدیگر در این است که در این اکوسیستم همه چیز به شکل دیجیتال، با هزینه کمتر، سرعت بالاتر و شفافیت بیشتر انجام می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره توکنومیک: مقاله ” توکنومیک چیست ؟ ” را بخوانید.
انواع توکن رمزنگاری شده
در حال حاضر، انواع مختلفی از توکن های رمزنگاری شده وجود دارد که هر کدام از آن ها ویژگی های منحصربه فرد خود را دارند. توجه داشته باشید که یک توکن می تواند در چند دسته مختلف قرار گیرد. بنابراین نمی توان گفت که هر توکن به صورت انحصاری متعلق به یک دسته است. در زیر به تفصیل در رابطه با انواع توکن های رمزنگاری شده صحبت خواهیم کرد.
توکن های پلتفرم (Platform Tokens)
این توکن ها از یک برنامه غیرمتمرکز در بلاک چین پشتیبانی می‌کنند. به عنوان مثال، پروتکل یونی سواپ (Uniswap) ( مقاله ” یونی سواپ چیست؟ ” را بخوانید) نمونه‌ای از یک برنامه غیرمتمرکز است که از قرارداد های هوشمند به منظور کمک به کاربران خود استفاده
توکن های تراکنش (Transactional Tokens)
این نوع توکن ها یک راه ساده و سریع برای انتقال پول هستند. در بیشتر موارد، عملکرد توکن های تراکنش مشابه ارزهای معمولی است اما گاهی اوقات، آن ها می توانند مزایای بیشتری را در اختیار کاربران خود قرار دهند. معمولاً کارمزد تراکنش مرتبط با این توکن ها کمتر از کارمزد مؤسسات مالی است و افراد با استفاده از این توکن ها می توانند به راحتی چندین معامله را انجام دهند.
توکن های کاربردی (Utility Tokens)
این توکن ها امکان دسترسی آسان به خدمات یا محصولات مبتنی بر بلاک چین را برای کاربران خود فراهم می کنند. به عنوان مثال از توکن های کاربردی می توان برای پرداخت هزینه خدمات در اکوسیستم استفاده کرد. دو نمونه از برترین توکن های کاربردی، Basic Attention Token و Golem می باشند.
افراد می توانند از توکن های کاربردی برای اهداف تجاری استفاده کنند. جالب است بدانید که بین توکن های کاربردی و پلتفرم ها یک رابطه هم افزایی وجود دارد. در واقع، یک پلتفرم، امنیت توکن کاربردی را تأمین می کند و توکن، فعالیت شبکه مورد نیاز برای تقویت اقتصاد پلتفرم را ایجاد می نماید.
توکن های امنیتی ( Security Tokens )
توکن های امنیتی معادل کریپتویی اوراق بهادار مالی معمولی مانند سهام، اوراق قرضه و غیره می باشند. در واقع، این توکن ها نشان دهنده مالکیت دارایی های مالی سنتی هستند. در حال حاضر، چندین شرکت در تلاش برای رسیدن به پاسخ این سؤال هستند که آیا می توان از این توکن ها به جای سایر روش های جمع آوری سرمایه استفاده کرد یا خیر؟
توکن های حاکمیتی ( Governance Tokens )
دارندگان توکن های حاکمیتی یک شبکه می توانند در رأی گیری های مربوط به شبکه مانند انتخاب رهبر شرکت کرده و نظر خود را اعلام کنند. در بیشتر موارد، پروتکل ها هیچ مرجع مرکزی ندارند. از این رو، چنین توکن هایی در هنگام تصمیم گیری های حیاتی بسیار مفید هستند. به عنوان مثال، کامپوند (Compound) یک پروتکل پس انداز محبوب است که توکنی با نام COMP را برای کاربران خود صادر می کند. این توکن به کاربران شبکه اجازه می دهد تا در مورد نحوه ارتقاء کامپوند رأی دهند. توجه داشته باشید که قدرت یک کاربر در رأی دهی ارتباط مستقیم با تعداد توکن های او دارد.
توکن های غیرقابل تعویض یا غیرمثلی ( Non-Fungible Tokens )
امروزه، توکن های غیرقابل تعویض که به اختصار به آن ها NFT گفته می شود، در بین کاربران بازار رمز ارزها به محبوبیت زیادی دست پیدا کرده اند. در واقع، این توکن ها نشان دهنده مالکیت دارایی های دیجیتال منحصربه فردی مانند آثار هنری، موسیقی، توئیت، ویدئو و یا مدارک شناسایی و هویتی هستند. این توکن ها اشتراک گذاری و کپی آثار دیجیتال را بسیار دشوار می کنند. بنابراین، می توان از توکن های غیرقابل تعویض به عنوان یک گواهی اصالت خلاقیت های دیجیتال در اینترنت نام برد.
می‌کند تا آن ها بتوانند توکن های مختلف اتریوم را با یکدیگر تعویض کنند. توجه داشته باشید که توکن های پلتفرم از بلاک چینی که در آن فعالیت می‌کنند، سود برده و امنیت خود را تضمین می‌کنند و قابلیت پشتیبانی از فعالیت‌ت های تراکنش را به دست می‌آورند.
اجازه دهید برای درک بهتر انواع توکن ها، چند نمونه توکن رمزنگاری شده را مورد بررسی قرار دهیم.
مثال شماره ۱
در حال حاضر توکن های رمزنگاری شده مختلفی در بازار وجود دارد که برخی از آن ها عبارتند از:
- چین لینک (Chainlink): چین لینک به عنوان یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز به قراردادهای هوشمند روی بلاک چین اجازه می دهد تا داده های دنیای واقعی را دریافت کنند. برای اطلاعات بیشتر مقاله” اوراکل چیست؟ ” را مطالعه نمایید.
- تتر (Tether): تتر یک استیبل کوین است که پشتوانه آن، دلار آمریکا می باشد. این توکن، قصد دارد خرید و فروش ارزهای دیجیتال را آسان تر و ارزان تر کند.
- شیبا اینو (Shiba Inu): گروه یا فردی به نام ریوشی این توکن را به منظور شوخی و رقابت با دوج کوین ایجاد کرده است. جالب است بدانید که این میم کوین در بین سرمایه گذاران بسیار محبوب شده است.
توجه داشته باشید که هر سه این توکن ها بر روی بلاک چین اتریوم کار می کنند. البته تتر بر روی شبکه های بلاک چینی دیگر مانند ترون نیز وجود دارد.
مثال شماره ۲
توکن رمزنگاری شده Martin Shkreli Inu یا همان MSI توسط Martin Shkreli بر روی شبکه اتریوم راه اندازی شده است اما متأسفانه این توکن در تاریخ ۱۲ آگوست ۲۰۲۲ بیش از ۹۰ درصد از ارزش خود را از دست داد. با بررسی تراکنش های بلاک چینی در اتر اسکن (Etherscan) مشخص شد که ۱۶۰ میلیارد توکن MSI از کیف پولی با نام ۰xshkreli.eth به یک کیف پول کریپتویی ناشناس منتقل شده است. علاوه بر این، یک حساب کاربری در دیسکورد (Discord) ( برای اطلاعات بیشتر به مقاله دیسکورد چیست؟ مراجعه شود ) که احتمالاً توسط Martin Shkreli اداره می شود، ادعا کرده است که علت این اتفاق، هک کردن کیف پول Martin Shkreli می باشد.
تفاوت کوین و توکن چیست؟
پس از ظهور بیت کوین، ارزهای دیجیتال دیگری پدید آمدند که یا کدهای اولیه بیت کوین را در پروژه خود استفاده کرده بودند و یا اینکه تنها مفهوم ارائه شده در بیت کوین را مد نظر قرار داده و از آن برای ساخت شبکه مخصوص خود استفاده کرده اند. با گذشت زمان و تکامل این حوزه، مفاهیم جدیدی همچون قراردادهای هوشمند به این بازار معرفی شدند. چند سال پس از ظهور بیت کوین، پلتفرم هایی مانند اتریوم به وجود آمدند و کاربرد حوزه ارزهای دیجیتال را گسترش دادند.
امروزه، بسیاری از مردم از عبارات «کوین»، «توکن» و «کریپتوکارنسی» به جای یکدیگر استفاده می کنند، اما بهتر است بدانید که آن ها با یکدیگر متفاوت هستند. اگرچه کوین ها و توکن ها از فناوری دفتر کل توزیع شده (که به عنوان فناوری بلاک چین نیز شناخته می شود) استفاده می کنند اما تفاوت های قابل توجهی بین یک کوین و یک توکن وجود دارد.
مهم ترین و اصلی ترین تفاوت بین کوین و توکن این است که کوین دارای بلاک چین اختصاصی خود می باشد اما شاید سؤال اصلی شما این باشد که منظور از کوین چیست؟ به طورکلی می توان گفت که به واحدهای ارزی یک رمز ارز که بلاک چین مخصوص و مستقل خود را دارد، اصطلاحاً «کوین» گفته می شود. به عنوان مثال، در بازار رمز ارزها، واحدهای ارزی بیت کوین با نماد BTC شناخته می شود و هر واحد BTC، یک کوین است. توجه داشته باشید که این موضوع برای سایر رمز ارزهایی مانند اتریوم، لایت کوین، ریپل و … نیز مطرح می باشد.
تفاوت اصلی بین کوین های دیجیتال این است که برخی از کوین ها مانند لایت کوین و دوج کوین از کد اولیه بیت کوین استفاده کرده و فورکی از بیت کوین را تشکیل داده اند و برخی دیگر مانند اتریوم، ریپل و …. بلاک چین اختصاصی خود را با ساختاری کاملاً متفاوت از بیت کوین ایجاد کرده اند اما جالب است بدانید که به همه این ارزهای دیجیتال که پس از بیت کوین به وجود آمدند، آلتکوین گفته می شود.
بنابراین، کوین شکلی از یک کریپتوکارنسی است که اغلب بومی یک بلاک چین می باشد و هدف اصلی آن، ذخیره سازی ارزش بوده و به عنوان یک وسیله مبادله مورد استفاده قرار می گیرد اما توکن های رمزنگاری شده، دارایی های دیجیتالی هستند که بر روی یک بلاک چین موجود (با استفاده از قراردادهای هوشمند) ساخته شده و می توانند عملکردهای متنوعی را از نمایش یک شئ فیزیکی گرفته تا دسترسی به خدمات و ویژگی های خاص یک پلتفرم را انجام دهند.
برای کمک به درک بهتر این موضوع، توجه کنید که اگرچه کوین بومی بلاک چین اتریوم، اتر (ETH) است اما توکن های مختلفی مانند USDT، MATIC و LINK نیز بر روی همین بلا چین کار می کنند.
توجه داشته باشید که تعداد کلاهبرداری ها و پروژه های ضعیف مرتبط با توکن ها بسیار بیشتر از کوین هاست زیرا ایجاد توکن آسان تر از کوین است. با این وجود، این بدان معنا نیست که کوین ها گزینه بهتری برای سرمایه گذاری هستند. به هر حال، یک توکن ارز دیجیتال می تواند کاربرد جالب تری نسبت به یک کوین داشته باشد
نحوه نگهداری و ذخیره سازی توکن های رمزنگاری شده
بهترین روش ذخیره سازی توکن های رمزنگاری شده استفاده از کیف پول ارز دیجیتال است. کیف پول ارز دیجیتال برای خرید، فروش و ذخیره دارایی های دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرد. این کیف پول ها اشکال مختلفی دارند که کیف پول نرم افزاری، کیف پول سخت افزاری و کیف پول مبتنی بر فضای ابری از مهم ترین انواع آن ها هستند. در واقع، هدف اصلی این کیف پول ها، محافظت از اطلاعات و کنترل دارایی های دیجیتال شماست.
از مهم ترین عوامل دخیل در انتخاب کیف پول، میزان سرمایه و تعداد دفعات خرید و فروش شماست. به طورکلی توصیه می شود که اگر شما قصد هولد کردن مقدار زیادی دارایی دیجیتال را در بازه زمانی بلندمدت دارید، بهتر است از کیف پول های سرد مانند لجر استفاده کنید. در غیر این صورت شما می توانید از کیف پول های گرم نرم افزاری مانند اتمیک، تراست ولت و یا کوینومی نیز استفاده کنید.
جمع بندی
با تکامل صنعت کریپتو، فناوری بلاک چین و سایر دارایی های دیجیتال همچنان به دنبال افزایش تعداد و عملکرد خود هستند تا بتوانند نیازهای متنوع پایگاه کاربران خود را برآورده کنند. از طرف دیگر، ساخت دارایی های دیجیتال به اندازه ساخت دارایی های فیزیکی در دنیای واقعی محدودکننده نیست. بنابراین، پیش بینی می شود که در آینده سیستم های مالی سنتی به طور گسترده دیجیتالی شوند تا بتوانند تولید ارزش برای مشتریان خود را افزایش داده و به طور بالقوه فرصت های مالی و اجتماعی فراوانی ایجاد کنند.
