قرارداد هوشمند چیست؟

اتریوم اولین پلتفرم قرارداد هوشمند در جهان است. توسعه‌دهندگان برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) را در ماشین مجازی اتریوم (EVM) با یک زبان برنامه‌نویسی شی‌ءگرا به نام solidity ایجاد می‌کنند. کاربران می‌توانند با dApp هایی که به طور مستقل کار می‌کنند تعامل داشته باشند.

از آنجایی که اتریوم اولین پلتفرم بلاکچین با قراردادهای هوشمند است، توسعه‌دهندگان فعال زیادی دارد و بیشترین مقدار کل ارزش قفل شده (TVL) را در DeFi دارد. با این حال، علیرغم اینکه محبوب‌ترین پلتفرم قرارداد هوشمند است، هنوز دارای چند جنبه منفی است که باعث می‌شود در صورت امکان از آن دوری کنیم. یکی از ایرادات آن سرعت پایین تراکنش است زیرا اتریوم فقط می‌تواند حدود ۱۰ تراکنش در ثانیه (TPS) را پردازش کند. مشکل دیگر کارمزد تراکنش سنگینی است که در هنگام شلوغ بودن شبکه دریافت می‌کند، که در آن ممکن است گاهی اوقات هزینه کارمزد تراکنش بیشتر از مبلغ مورد نظر برای انتقال باشد.

در سال ۲۰۲۱، بسیاری از پلتفرم‌های قرارداد هوشمند برای جلب توجه کاربران به رقابت پرداختند و سعی کردند رقیب اصلی اتریوم شوند. اصطلاحات DeFi، GameFi و NFT اخیراً در رسانه‌ها مطرح شده‌اند و هیچ یک از این‌ها بدون قراردادهای هوشمند امکان‌پذیر نخواهند بود.

یکی از کاربردهای قرارداد هوشمند، هویت دیجیتال می‌باشد. به طور مثال هویت‌ها در بلاکچین قادر به توکنیزه شدن هستند. این بدان معنی است که هویت هر فرد بر روی بلاکچین غیرمتمرکز، ایمن از دست خرابکاران خواهد بود.  این قراردادها در املاک و مستغلات هم کاربرد دارند. به طور مثال در دنیای واقعی نیاز به کارگزاران املاک جهت ثبت قرارداد است اما در قراردادهای هوشمند می‌توان بدون نیاز به کارگزار املاک اقدامات لازم در زمینه انتقال مالکیت را انجام داد.

یکی دیگر ازپلتفرم‌های دیگر قرارداد هوشمند «Avalanche» است. Avalanche یک بلاکچین منبع باز برای راه‌اندازی برنامه‌های DeFi و استقرار بلاکچین سازمانی در یک اکوسیستم تعاملی و بسیار مقیاس‌پذیر است. Avalanche اولین پلتفرم قرارداد هوشمند است که تراکنش‌ها را در کمتر از یک ثانیه با نهایی شدن در هر بلوک تأیید می‌کند. این یک مکانیسم اجماع جدید با یک پلت‌فرم سازگار بهینه شده برای پذیرش سازمانی و نیازهای توسعه‌دهندگان در حالی که مشکلات چالش‌برانگیز مقیاس بندی و امنیت را حل می‌کند، ارائه می‌دهد.

از موارد دیگری که می‌توان در مورد کاربرد قراردادهای هوشمند به آن اشاره کرد «Solana» است. مدل قرارداد هوشمند سولانا با بلاکچین‌های سنتی مجهز به EVM متفاوت است. قرارداد سنتی مبتنی بر EVM کد/منطق و state را در یک قرارداد واحد ترکیب می‌کند که در زنجیره مستقر می‌شود. در مقابل، یک قرارداد هوشمند در Solana در حالت فقط خواندنی یا بدون state باقی می‌ماند و فقط شامل منطق برنامه است. در سولانا، قراردادهای هوشمند برنامه نامیده می‌شوند.C و C++ زبان‌هایی هستند که برای ساختن برنامه‌هایی استفاده می‌شوند که روی زنجیره مستقر می‌شوند.

یکی دیگر از موارد مورد  استفاده از قراردادهای هوشمند در ساختارهای شرکتی: ایجاد DAO می‌باشد.

در سال ۲۰۱۷، دلاوِر (ایالتی در شمال شرقی آمریکا) لایحه ۶۹ سنا را تصویب کرد که به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا با استفاده از فناوری بلاکچین، ادغام و مدیریت شوند. این لایحه راه را برای گسترش سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAOs) باز کرد، که به عنوان شرکت‌هایی عمل می‌کنند که در آن مالکیت و پاداش‌ها می‌تواند در قراردادهای هوشمند گنجانده شود. DAO‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند برای رمزگذاری ساختارهای شرکتی، می‌توانند ساختارهای انگیزشی پیچیده و خودکار را در چارچوب شرکت فعال کنند. DAO‌ها همچنین می‌توانند در هزینه‌های اداری از جمله فضای اداری، استخدام و حقوق و دستمزد از طریق ساختارهای تشویقی که ممکن است شامل قراردادهای کاری رسمی نباشند، صرفه‌جویی کنند.