یونی سواپ یکی از بزرگترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شود و توکن حاکمیتی آن UNI نام دارد. برخلاف صرافی‌های معتبر و متمرکز کریپتویی (CEX) مانند Binance یاCoinbase ، پروتکل uniswap از قراردادهای هوشمند به منظور تسهیل مبادله توکن‌های ERC-20 استفاده کرده و به عنوان یک بازارساز خودکار (AMM) عمل می‌کند. در واقع، یونی سواپ یکی از اولینDEX هایی بود که پروتکل نقدینگی خودکار را به منظور تسهیل معاملات ایجاد کرد.
در این مقاله قصد داریم تا شما را با صرافی uniswap، نحوه کار آن و فرصت بالقوه سرمایه‌گذاری بر روی توکن UNI آشنا کنیم. اگر شما هم به این موضوع علاقه‌مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید و چنانچه بعد از پایان مقاله، همچنان پرسش یا ابهامی در این زمینه داشتید، می‌توانید در بخش کامنت‌ها، سؤالات خود را با ما مطرح کنید.
uniswap چگونه کار می‌کند؟
یونی سواپ پروتکلی بر روی بلاکچین اتریوم است که مبادله تمام توکن‌های ERC-20 را تسهیل می‌کند. برخلاف صرافی‌های متمرکز، که برای دریافت کارمزدهای تراکنش راه‌اندازی می‌شوند، uniswapبیشتر به عنوان ابزاری طراحی شده تا کاربران بتوانند توکن‌ها را بدون کارمزد و حضور واسطه‌ها مبادله کنند.
جالب است بدانید که یونی سواپ از یک سیستم تطبیق سفارش معروف با نام مدل بازارساز خودکار (AMM) استفاده می‌کند. مدل AMM به اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز، قدرت می‌دهد و نیاز به دفتر سفارش سنتی را به منظور ثبت سفارش‌های «خرید» و «فروش» از بین می‌برد. در واقع، AMM به جای بیان قیمت فعلی یک دارایی در بازار، از استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools) قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند. سپس این استخرها، معاملات را طبق الگوریتم‌های از پیش تعیین شده انجام می‌دهند.
پروتکل نقدینگی خودکار (Automated Liquidity Protocol) چیست؟
پروتکل uniswap یکی از اولین صرافی‌های غیرمتمرکزی بود که سیستم تأمین‌کنندگان نقدینگی (Liquidity Providers) که به اختصار LPs نامیده می‌شود را ایجاد کرد تا از طریق استفاده از قراردادهای هوشمند به ایجاد بازارهای کارآمدتر کمک کند.
قراردادهای هوشمند از فناوری بلاکچین برای ایجاد تراکنش‌هایی استفاده می‌کنند که در صورت برآورده شدن شرایط خاص به صورت خودکار انجام می‌شوند. بنابراین، این قراردادها به دلیل حذف هر نوع واسطه یا شخص ثالث، ایمن‌تر و کارآمدتر هستند.
در یونی سواپ، افراد و ربات‌ها با افزودن جفت توکن‌های قابل معامله به قراردادهای هوشمند می‌توانند به تأمین نقدینگی صرافی کمک کرده و در نتیجه درصدی از کارمزد معاملات را به دست آورند.
استخرهای نقدینگی خودکار (Automated Liquidity Pools) چگونه کار می‌کنند؟
تأمین نقدینگی یکی از رایج‌ترین مشکلات صرافی‌های متمرکز است. جالب است بدانید که این معضل در صرافی‌های غیرمتمرکز با کمک استخرهای نقدینگی خودکار برطرف می‌شود. توجه داشته باشید که این استخرها به منظور رفع نیازهای خریداران و فروشندگان به تأمین‌کنندگان نقدینگی نیاز دارند. بنابراین، کاربران uniswap تشویق می‌شوند تا پول خود را در صندوقی جمع کنند که از نظر تئوری، هر معامله‌گری می‌تواند از آن برای تکمیل معامله خود استفاده کند. از آنجا که در صرافی‌های غیرمتمرکز، معامله‌گران می‌توانند انواع مختلفی از رمزارزها را بخرند و بفروشند، هر توکن لیست شده در این صرافی، دارای استخر نقدینگی خاص خود است و قیمت هر توکن توسط قراردادهای هوشمند تعیین می‌شود.
کشت سود (Yield Farming)، یکی دیگر از پلتفرم‌های معروف بازار دیفای است. جالب است بدانید که این روش نیز به تأمین‌کنندگان نقدینگی برای واریز وجوه آن‌ها به استخرهای نقدینگی وابسته است. این استخرها، بودجه‌ای را برای کاربران دیفای به منظور وام گرفتن، قرض دادن و مبادله توکن‌ها فراهم می‌کنند. توجه داشته باشید که کارمزدهای معاملاتی که توسط کاربران این استخرها پرداخته می‌شود به صاحبان استخرها و تأمین‌کنندگان نقدینگی آن‌ها تعلق می‌گیرد.
مزایا و معایب یونی سواپ
یونی سواپ به عنوان یک DEX پیشگام و یکی از بزرگترین پروژه‌های دیفای در بلاکچین اتریوم، مزایا و معایب متعددی دارد که همه سرمایه‌گذاران باید به آن‌ها توجه کنند. از آنجا کهUNI توکن حاکمیتی uniswap است، احتمالاً ارزش آن با پلتفرم یونی سواپ افزایش و کاهش می‌یابد. بنابراین، قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری بر روی این توکن بهتر است با آموزش ارز دیجیتال، دید مناسبی نسبت به این بازار پیدا کنید و در مرحله بعد، با یادگیری تحلیل ارز دیجیتال آشنا شوید تا بتوانید به درستی شرایط بازار و توکن UNI را رصد کنید.
مزایای صرافی uniswap
✔ یونی سواپ یک پلتفرم نرم افزار متن باز است و این بدان معناست که کدهای آن می‌تواند توسط سایر کاربرانی که مایل به ایجاد پروژه‌های DeFi هستند، مورد استفاده قرار گیرد.
✔ از آنجا که یونی سواپ به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز از مدل بازارساز خودکار استفاده می‌کند، کاربران می‌توانند به تأمین نقدینگی استخرهای آن کمک کنند و از این طریق پاداش کسب کنند.
✔ یونی سواپ بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است، در نتیجه کاربران می‌توانند توکن‌های ERC-20 را به راحتی و با هزینه نسبتاً کم معامله کنند.
✔ توکن بومی یونی سواپ، UNI نام دارد و یکی از بزرگترین دارایی‌های دیجیتال از نظر ارزش بازار است و کاربران می‌توانند از آن برای رأی دادن در مورد تغییرات پلتفرم استفاده کنند.
✔ یونی سواپ به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز، کاربران را قادر می‌سازد تا کنترل دارایی‌های دیجیتال خود را در اختیار داشته باشند. در این صرافی‌ها، کلیدهای خصوصی توسط خود کاربران حفظ و نگهداری می‌شود و در نتیجه، خطر هک شدن دارایی‌ها کاهش می‌یابد.
معایب صرافی uniswap
✔ یک از معایب یونی سواپ و شاید اغلب صرافی‌های غیرمتمرکز این است که شما نمی‌توانید با استفاده از پول فیات، مانند دلار آمریکا، در آن کریپتو بخرید. بنابراین باید قبل از کار با صرافی uniswap، مقداری کریپتو بخرید و کیف پول رمزنگاری که به صرافی متصل است، را با آن شارژ کنید.
✔ اگرچه صرافی‌های غیرمتمرکز، کارمزد بسیار پایین‌تری نسبت به صرافی‌های متمرکز دارند اما از آنجا که uniswap بر روی اتریوم راه‌اندازی شده، معامله‌گران باید گس فی اتریوم را نیز بپردازند. همانطور که می‌دانید، در صورت شلوغی شبکه اتریوم، رقم گس فی بسیار افزایش می‌یابد و این مبلغ در تراکنش‌های کوچک بیشتر به چشم می‌آید. توجه داشته باشید که شما می‌توانید با تحلیل اتریوم از منظر تکنیکال و فاندامنتال، تا حدودی زمان‌های شلوغی شبکه اتریوم را پیش‌بینی کرده و معاملات کوچک خود را در بازه‌های زمانی دیگر انجام دهید.
✔ کاربران uniswap با استیکینگ توکن‌ها در استخرهای نقدینگی می‌توانند منبع درآمد غیرفعال داشته باشند اما نکته حائز اهمیت این است که با انجام این کار، ریسک ضرر و از بین کل سرمایه شما نیز وجود دارد.
✔ نکته پایانی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که یونی سواپ به عنوان یکAMM ، اساساً بدون مجوز (Permissionless) است و این بدان معناست که کاربران نیازی به پر کردن فرم‌های KYC (احراز هویت مشتریان صرافی) ندارند و این موضوع ممکن است برای برخی افراد به عنوان یک فاکتور مثبت در نظر گرفته شود اما توجه داشته باشید که صرافی‌هایی که KYC انجام نمی‌دهند بیشتر مورد توجه قانونگذاران قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، از سپتامبر ۲۰۲۱، کمیسیون بورس و اوراق بهادار یک تحقیق مدنی در مورد توسعه‌دهندهuniswap ، نحوه استفاده سرمایه‌گذاران از صرافی و نحوه بازاریابی آن آغاز کرده است.
چه کسی uniswap را ایجاد کرد؟
پلتفرم uniswap در سال ۲۰۱۸ توسط توسعه‌دهنده اتریوم، هیدن آدامز (Hayden Adams) که پیش از آن مهندس زیمنس (Siemens) بود، راه‌اندازی شد. این پروژه بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده و با تمام توکن‌هایERC-20 که برای ایجاد قراردادهای هوشمند در اتریوم استفاده می‌شوند، سازگار است. توکن بومی این صرافی، UNI نام دارد و نوعی توکن حاکمیتی محسوب می‌شود. این توکن، نقش کلیدی در شبکه uniswap ایفا می‌کند اما نکته جالب توجه این است که UNI تا دو سال بعد از راه‌اندازی پروژه یعنی تا سال ۲۰۲۰ به بازار معرفی نشد!!
چرا UNI ایجاد شد؟
توکن UNI در سپتامبر ۲۰۲۰ به عنوان انگیزه و مشوقی برای مردم ایجاد شد تا به جای مهاجرت بهSushiSwap (یک فورک یونی سواپ و یک DEX رقیب)، در پلتفرم uniswap باقی بمانند. جالب است بدانید که یک ماه قبل از انتشار توکن UNI، صرافی SushiSwap کاربران صرافی یونی سواپ را برای ورود به پلتفرم خود، با اهدا توکن SUSHI تشویق و ترغیب می‌کرد. در پاسخ به این کار، صرافی یونی سواپ، ۱ میلیارد توکن UNI ایجاد کرد و ۱۵۰ میلیون آن را بین افرادی که قبلاً از این پلتفرم استفاده کرده بودند، توزیع کرد. در آن زمان، هر فرد ۴۰۰ توکن یونی دریافت کرد که حدود ۱۴۰۰ دلار ارزش داشت. (وبسایت رسمی یونی‌سواپ)
چرا uniswap ارزش دارد؟
طبق اطلاعات سایت DefiLlama، در حال حاضر، یونی سواپ ششمین صرافی غیرمتمرکز در بازار دارایی‌های دیجیتال است و در زمان نگارش این مقاله، بیش از ۸۸٫۳ میلیارد دلار دارایی قفل شده (TVL) در پروتکل خود دارد.
اغلب سرمایه‌گذاران بازار کریپتوکارنسی‌ها، یونی سواپ را راهی برای کسب درآمد می‌دانند. برخی از آن‌ها به عنوان تأمین‌کنندگان نقدینگی uniswap کار می‌کنند. این افراد، به طور منفعل دارایی‌های خود را در استخر نقدینگی سرمایه‌گذاری کرده و از کارمزد معاملات، سهم می‌گیرند. از طرف دیگر، برخی از کاربرانuniswap ، به عنوان بازارساز در این پلتفرم فعالیت می‌کنند.
علاوه بر این، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و دیگر کارآفرینان از uniswap برای توسعه استراتژی‌های نقدینگی جدید، مانند نقدینگی انگیزشی (Incentivized Liquidity) یا نقدینگی به عنوان وثیقه (Liquidity as Collateral) استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که این استراتژی‌ها می‌توانند به توسعه نسل بعدی دارایی‌های دیجیتال کمک کنند.
سفته‌بازان همچنین ازuniswap به منظور معامله توکن‌ها با استفاده از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند. برخی از این دلالان، ربات‌های آربیتراژ را به کار می‌گیرند تا از اختلاف قیمت یک دارایی بین پلتفرم‌های مختلف سود کسب کنند.
چرا از uniswap استفاده کنیم؟
یونی سواپ یک پروتکل متن باز بر روی بلاکچین اتریوم و یکی از بزرگترین صرافی‌های غیرمتمرکز و پلتفرم‌های DeFi است. در واقع، این ترکیب، فرصت‌های مختلفی را در اختیار کاربران و سرمایه‌گذاران این بازار قرار می‌دهد.
از منظر معاملاتی، سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند این پلتفرم، هر تعداد توکن ERC-20 را مبادله کنند. بنابراین هیچ ریسک شخص ثالثی وجود ندارد چون هیچ واسطه‌ای در کار نیست و مبادلات به صورت همتا به همتا یا P2P انجام می‌شود.
از طرف دیگر، به لطف پروتکل نقدینگی یونی سواپ، کاربران این پلتفرم می‌توانند به عنوان تأمین‌کنندگان نقدینگی نیز کار کنند و با ارائه توکن به استخرهای نقدینگی و فعال کردن معاملاتP2P ، پاداش کسب کنند. فقط به یاد داشته باشید که برای دسترسی به پلتفرم و ویژگی‌های uniswap به کریپتو نیاز دارید و شما نمی‌توانید با استفاده از ارز فیات در این پلتفرم معامله انجام دهید.
به عنوان آخرین و مهم‌ترین ویژگی توکن UNI می‌توان به این موضوع اشاره کرد که دارندگان UNI، شانس شرکت در جامعه یونی سواپ را دارند تا بتوانند در مورد تغییرات پیشنهادی در پلتفرم رأی بدهند.
آیا امکان استیکینگ یونی سواپ وجود دارد؟
بله. شما می‌توانید با تبدیل شدن به یک تأمین‌کننده نقدینگی، عرضه توکن‌های ERC-20 به استخرهای نقدینگی و کسب پاداش بر اساس بخشی از کارمزد تراکنش‌ها، توکن UNI را در پلتفرم uniswap استیک کنید.
جمع‌بندی
یونی سواپ یکی از بزرگترین صرافی‌های غیرمتمرکز است که بر روی بلاکچین اتریوم راه‌اندازی شده است. این صرافی به کاربران خود در هر نقطه از جهان اجازه می‌دهد تا بدون مراجعه به شخص ثالث، دارایی‌های دیجیتال خود را معامله کنند. در واقع، متخصصین این حوزه از uniswap به عنوان یکی از پیشگامان مدل بازارساز خودکار (Automated Market Maker) نام می‌برند. در این مدل، کاربران توکن‌های ERC-20 را به استخرهای نقدینگی یونی سواپ عرضه می‌کنند و الگوریتم‌ها بر اساس میزان عرضه و تقاضا، قیمت‌ها را مشخص می‌کنند.
جالب است بدانید که در فرایند قیمت‌گذاری، صرافی‌های متمرکز عکس صرافی‌های غیرمتمرکز عمل می‌کنند چرا که در CEXها باید سفارش‌های خرید و فروش موجود در دفتر سفارش با هم منطبق شوند تا فرایند خرید یا فروش انجام شود.
اگرچه صرافی‌های غیرمتمرکز، از نظر تمرکززدایی، کارمزد و امنیت نسبت به صرافی‌های متمرکز بهتر عمل می‌کنند اما همیشه در نظر داشته باشید که بازار کریپتوکارنسی‌ها، بازاری پر نوسان بوده و ریسک بالایی دارد. بنابراین بهتر است برای سرمایه‌گذاری و معامله فقط با بخشی از سرمایه خود که توان از دست دادن آن را دارید، وارد بازار شوید.
