شبکه لایتنینگ بیت کوین یک راهکار لایه دوم با هدف حل مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین است. شبکه اصلی لایتنینگ در مارس ۲۰۱۸ راه‌اندازی شد و در طی سه هفته توانست ظرفیت شبکه را سه برابر افزایش داده و به ۳۰۰ بیت کوین برساند. در این مقاله قصد داریم که شما را با شبکه لایتنینگ بیت کوین و نحوه کارکرد آن آشنا کنیم. همچنین به این سؤال پاسخ می‌دهیم که چگونه انتظار می‌رود، این شبکه بخش جدایی‌ناپذیری از آینده بیتکوین باشد. اگر به این موضوعات علاقه‌مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین
مقیاس‌پذیری به معنی توانایی کنار آمدن با افزایش میزان تقاضا است. در واقع، مقیاس‌پذیری در یک شبکه بلاکچینی به معنی توانایی تطبیق یک شبکه با بالا رفتن تعداد تراکنش‌های آن است. تقریباً ۲۲ میلیون کیف پول بیت کوین در جهان وجود دارد اما این عدد، هنوز درصد بسیار کمی از جمعیت جهان است. از آن‌جا که بیت کوین قصد دارد به عنوان پول نقد دیجیتال در تمام دنیا مورد استفاده قرار گیرد باید با مشکل مقیاس‌پذیری در مراحل اولیه رشد خود و قبل از پذیرش بیشتر مقابله کند. جهت آشنایی بیشتر با مبانی ارز دیجیتال کلیک کنید.
راه حل‌های برون زنجیره‌ای
یک راه حل برون زنجیره‌ای مشخص می‌کند که بخش بزرگی از تراکنش‌های بیتکوین در دفتر کل توزیع شده اصلی ثبت نمی‌شود، بلکه در یک شبکه جانبی که به صورت موازی کار می‌کند، ثبت می‌گردد. این کار را می‌توان با استفاده از فناوری کیف پول چند امضایی (Multi-Signature) انجام داد. این کیف پول‌ها در اصل برای ایجاد یک لایه حفاظتی اضافی برای یک یا چند نفر که می‌خواهند بدون نیاز به اعتماد به هم، در کنار یکدیگر پول نگهداری کنند، ساخته شده است.
در واقع، این کیف پول‌ها را می‌توان با یک حساب بانکی مشترک مقایسه کرد که در آن به امضای هر دو طرف برای برداشت پول نیاز است. توجه داشته باشید که در کیف پول Multi-Sig، امضای دیجیتال کلیدهای خصوصی هر فردی که در دارایی کیف پول سهم دارد، برای برداشت پول مورد نیاز است.
شبکه لایتنینگ بیت کوین (The Lightning Network)
شبکه لایتنینگ بیت کوین یک راه حل لایه دوم است که در سال ۲۰۱۵ توسط Joseph Poon و Thaddeus Dryja ابداع شد و از آن زمان در حال توسعه است. لایتنینگ امکان انجام میلیون‌ها تراکنش در ثانیه را برای شبکه بیت کوین فراهم می‌کند و در نتیجه، مقیاس‌پذیری قابل توجهی در این شبکه به وجود می‌آورد.
شبکه لایتنینگ بیت کوین چگونه کار می‌کند؟
عنصر اساسی این شبکه، کانال‌های پرداخت دوطرفه هستند. در واقع، این کانال‌های پرداخت، همان کیف پول‌های چند امضایی ارتقا یافته می‌باشند. برای شروع کار ابتدا هر دو کاربر، کانال پرداخت را با یک تراکنش در شبکه اصلی باز کرده و اولین وجه را واریز می‌کنند. برای درک بهتر این موضوع به مثال زیر توجه کنید.
فرض کنید باب و جیم با سکه‌های بیت کوین تخته نرد بازی می‌کنند. در هر بازی، آن‌ها ۰٫۰۱ بیتکوین شرط بندی می‌کنند. اگر آن‌ها بخواهند بعد از هر بازی بر روی شبکه اصلی بیت کوین تراکنش بزنند، باید هر بار حداقل ۱۰ دقیقه منتظر بمانند تا پرداخت نهایی شده و سپس به ادامه بازی بپردازند. علاوه بر این، این کار با کارمزد نسبتاً بالایی همراه خواهد بود چرا که تعداد زیادی تراکنش در طی بازی انجام می‌شود. در نتیجه، باب و جیم برای غلبه بر این موانع، یک کانال پرداخت باز می‌کنند و هر دو آن‌ها در شروع بازی با انجام یک تراکنش در شبکه اصلی، ۰٫۰۵ بیت کوین واریز می‌کنند.
در بازی اول، باب برنده بازی شد و جیم باید ۰٫۰۱ بیتکوین به او بدهد. از آنجایی که آن‌ها در یک شبکه جانبی با هم در ارتباط هستند، به سادگی کانال پرداخت خود را با این واقعیت که جیم ۰٫۰۱ بیتکوین را به باب منتقل کرده است، به‌روزرسانی می‌کنند.
در ادامه بازی، جیم سه بار متوالی پیروز می‌شود. با توجه به این که بین هر بازی، یک تراکنش در کانال انجام شده، هم اکنون، تراز پرداخت‌ها به این صورت خواهد بود:
نکته جالب توجه در رابطه با شبکه لایتنینگ بیت کوین این است که شما هر لحظه که بخواهید، می‌توانید کانال را بسته و آخرین تراکنش انجام شده را به شبکه اصلی بیت کوین منتقل کنید. در واقع، این تراکنش شامل تمام تراکنش‌هایی است که در کانال پرداخت انجام داده‌اید. اما آیا این کانال‌ها، شبکه لایتنینگ هستند؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که واقعاً اینطور نیست! ویژگی اصلی شبکه لایتنینگ نه در کانال‌های پرداخت، بلکه در توانایی انتقال پول بین آن‌ها نهفته است. به این مثال دقت کنید. فرض کنید من می خواهم یک فنجان قهوه در استارباکس بخرم، اما یک کانال باز با آن‌ها ندارم. خوشبختانه من با دوستم، کانال باز دارم، دوستم با مادرش کانال باز و مادرش با استارباکس کانال باز دارد. به لطف لایتنینگ، می‌توانم یک فنجان قهوه با مسیریابی بیت کوین از طریق کانال دوستم و مادرش تا استارباکس بخرم.
ویژگی‌ها و محدودیت‌های شبکه لایتنینگ بیت کوین
در شبکه لایتننیگ، پرداخت باید از طریق کانال‌های پرداختی انجام شود و آن‌ها باید مبلغ مورد نیاز برای انتقال را به عنوان موجودی داشته باشند. در مثال بالا، اگر قیمت یک فنجان قهوه ۰٫۰۰۰۱۵ بیتکوین باشد و دوست من یا مادرش در کانال فقط ۰٫۰۰۰۱ بیتکوین داشته باشند، انتقال وجه از طریق آن‌ها انجام نمی‌شود. از طرف دیگر، انتقال وجه از طریق کانال‌های پرداخت ممکن است شامل هزینه انتقال ناچیز برای هر یک یا همه کانال‌ها باشد.
ویژگی بعدی این شبکه موضوع حریم خصوصی است. شرکت‌کنندگان در کانال‌هایی که پرداخت از طریق آن‌ها انجام می‌شود، چیز دیگری جز اینکه چه کسی پول را «پرداخت» و قرار است به چه کسی «پرداخت» شود، نمی‌دانند. بنابراین، در مثال ما، مادر دوست من نمی‌تواند بگوید که آیا پسرش پرداخت را انجام داده یا من انجام داده‌ام. از طرف دیگر، او نمی‌داند که آیا پرداخت برای استارباکس است یا قرار است از استارباکس به کانال پرداخت دیگری منتقل شود. در واقع این همان چیزی است که لایتنینگ را بسیار جذاب می‌کند.
تصور کنید که لایتنینگ اکنون در سراسر جهان فعال است. این شبکه امکان انتقال پول از طریق آفریقا به آمریکای جنوبی یا از طریق اروپا به ایالات متحده را به روشی سریع، کارآمد و فوری امکان پذیر می‌کند تا میلیون‌ها کاربر بتوانند به طور همزمان از شبکه استفاده کنند، چه برای خرید یک فنجان قهوه و چه برای شرط بندی بر روی یک بازی.
مزایا و معایب شبکه لایتنینگ
مزایای شبکه لایتنینگ بیت کوین
شبکه لایتنینگ بیت کوین پنج مزیت اصلی نسبت به شبکه اصلی دارد:
- ناشناس بودن: در این شبکه، نظارت بر فعالیت‌های یک کاربر یا تطبیق یک کاربر با آدرس کیف پول او دشوارتر خواهد بود زیرا همه تراکنش ها در شبکه اصلی ثبت نمی‌شوند.
- هزینه کمتر: دو نوع هزینه مختلف وجود دارد. اولین مورد، هزینه کمیسیون یا کارمزد شبکه است که هزینه‌های لایتنینگ در مقایسه با هزینه‌های فعلی شبکه ناچیز خواهد بود و هزینه دوم، کاهش تراکم شبکه اصلی در دراز مدت است.
- سرعت بالاتر: تراکنش‌های شبکه لایتنینگ با سرعت بیشتری پردازش می‌شوند و مانند تراکنش‌های موجود در شبکه اصلی بیت کوین نیازی به تأیید کل شبکه ندارند.
- پرداخت‌های نانو: در شبکه لایتنینگ بیت کوین، تراکنش‌هایی با مبلغ ۱۰۰ ساتوشی یا معادل ۰٫۰۰۰۰۰۱ بیتکوین انجام می‌شود. اگر کاربر بخواهد همین تراکنش را در شبکه اصلی انجام دهد، احتمالاً باید کمیسیونی بالاتر از ارزش خود تراکنش پرداخت کند. به عبارت دیگر، با استفاده از شبکه لایتنینگ، بیت کوین واقعاً به پول نقد دیجیتال تبدیل شده و امکان پرداخت مبالغ بسیار کم را نیز دارد.
- مقیاس‌پذیری: در حالی که لایتنینگ، راه حل نهایی همه مشکلات نیست و شبکه با مشکلات دیگری نیز دست و پنجه نرم می‌کند اما با دسترسی به لایتنینگ و بهبود تجربه کاربری، می‌توان مقیاس‌پذیری شبکه را حداقل برای آینده و به میزان قابل توجهی بهبود بخشید.
با وجود این مزایا اما شبکه لایتنینگ بیت کوین معایبی نیز در برابر شبکه اصلی دارد:
معایب شبکه لایتنینگ بیت کوین
- اولین مشکل این شبکه این است که هرکسی که علاقه‌مند به دریافت پول در شبکه لایتنینگ است باید به شبکه متصل باشد و یک «درخواست پرداخت» ارسال کند. یعنی برخلاف شبکه اصلی که در آن شما به سادگی آدرس کیف پول یا کد QR را به اشتراک می‌گذارید. دراین شبکه باید یک درخواست پرداخت ایجاد کنید.
- نگه داشتن پول در شبکه لایتنینگ به معنای نگهداری آن در یک کیف پول گرم است و سطح امنیت پایین‌تری نسبت به شبکه اصلی دارد.
- افزایش تمرکز در شبکه، مشکل بعدی لایتنینگ است. تمایل به تغییر مسیر پرداخت‌ها در شبکه، ممکن است منجر به ایجاد هاب‌های پرداخت شود. در واقع این هاب‌ها، همان نودهای شبکه لایتنینگ با تعداد زیادی کانال باز هستند که مقدار زیادی بیت کوین دارند و در ازای دریافت کمیسیون، پرداخت‌ها را منتقل می‌کنند. شاید اولین تصویری که به ذهن ما خطور می‌کند این است که «این نودها همان بانک‌ها هستند» اما در نظر داشته باشید که شبکه لایتنینگ جایگزینی برای شبکه اصلی بیت کوین نیست و برخلاف بانک‌ها، هیچ مانعی برای ورود به این شبکه وجود ندارد و هر کسی می‌تواند یک کانال پرداخت باز کرده و با شخص دیگری رقابت کند.
جمع‌بندی
شبکه لایتنینگ بیت کوین و راه حل‌های برون زنجیره‌ای، بخش جدایی ناپذیری از مقیاس‌پذیری شبکه و کلید تبدیل بیت کوین به پول نقد دیجیتال هستند. اگرچه این شبکه در ابتدای مسیر خود است اما فرآیندهای دسترسی و پیاده‌سازی شبکه، به رهبری توسعه‌دهندگان آن در سراسر جهان، در حال انجام است و امیدواریم که به زودی به اهداف بزرگ پیش روی خود برسد.
