استفاده از فناوری بلاکچین در زنجیره تامین، به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که انواع تراکنش‌ها را با امنیت و شفافیت بیشتری ردیابی کنند. با استفاده از بلاکچین، شرکت‌ها می‌توانند تاریخ یک محصول را دقیقاً از نقطه مبدأ تا جایی که در حال حاضر در آن قرار دارد، ردیابی کنند. با کمک این فناوری قدرتمند، طرفینی که در یک پلتفرم مشترک با یکدیگر همکاری می‌کنند، می‌توانند تأخیرهای زمانی، هزینه‌های اضافی و خطای انسانی را که اغلب با تراکنش‌ها مرتبط است، به‌طور چشمگیری کاهش دهند. کاهش واسطه‌ها نیز یکی دیگر از مزایای کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین است که خطرات تقلب را کاهش می‌دهد.
این موارد تنها بخشی از امکانات بلاکچین در زنجیره تامین است که در این مقاله به تشریح هرکدام می‌پردازیم پس با ما همراه باشید:
مقدمه‌ای بر بلاکچین
بیت‌کوین معروف‌ترین رمزارز بازار دارایی‌های دیجیتال، در سال ۲۰۰۸ توسط شخص یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو، اولین بار از فناوری بلاکچین برای توسعه شبکه‌ی هوشمند برای نقل و انتقلات مالی بدون دخالت و کنترل شخص سوم استفاده کرد. در ابتدا نه‌تنها تصور آنکه بیت‌کوین بتواند کاربرد بیشتری از نقل و انتقالات مالی داشته باشد به دور از دسترس بود، بلکه پذیرش آن در بین مردم به‌عنوان روشی برای پرداخت نیز دور از انتظار بود. علی‌رغم این موضوع، در آن زمان تصور اینکه بشود از این فناوری در صنایع مختلف استفاده کرد، شاید چیزی در حد یک رؤیا هم نبوده است.
توسعه بلاکچین و کاربردهای آن از بیت‌کوین به‌عنوان روش پرداخت غیرمتمرکز، به اتریوم به‌عنوان روش ثبت قراردادهای شرط محور، تحولات زیادی را ایجاد کرده است. این تحولات، ایده استفاده از خدمات بلاکچین در صنایع مختلف را به‌عنوان اقدامی امکان‌پذیر تبدیل کرده است. راز این کاربردها در قابلیت‌های منحصربه‌فرد بلاکچین در ایجاد امنیت در اطلاعات، تمرکززدایی و حذف اعمال حاکمیت از سوی قدرت‌های متمرکز و عوامل مهم و مؤثر زیاد دیگر است.
معرفی کوتاه بلاکچین در صنایع مختلف
بلاکچین با بهره‌گیری از فناوری زنجیره‌ی بلوکی، در سال‌های اخیر پتانسیل خود را در تبدیل‌شدن به یک تغییردهنده بازی، نشان داده است. تبدیل‌شدن تکنولوژی بلاکچین و رمزارزها به یک موضوع خاص که توسط مشهورترین شرکت‌ها و شخصیت‌ها درباره‌ی آن صحبت می‌شود، به‌علاوه استفاده از این تکنولوژی در ساخت بلاکچین‌های خصوصی توسط شرکت‌های بزرگی مثل NVIDA، Amazon، Walmart و… نشانه‌هایی از اهمیت این تکنولوژی و کاربردهای احتمالی آن در بسیاری از صنایع است.
شکل بالا، نمونه‌ای از بکارگیری بلاکچین در صنایع مختلف است، همان‌طور که می‌بینید در این بین نام شرکت‌های بزرگی مثل اپل، سیسکو، مایکروسافت، وال مارت و پی‌پال است، که از این بین شرکت وال مارت از بلاکچین در زنجیره تامین استفاده کرده است.
به‌طور اساسی بلاکچین با در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص آن در جهت ایجاد یکپارچگی و امنیت داده‌ها و عدم دست‌کاری می‌تواند بسیاری از جنبه‌های دنیای تجارت، صنعت و جامعه را تغییر دهد.
در این زمان محور موفقیت در این فناوری، اعتماد به این تکنولوژی است. از آن جهت که این فناوری بسیار جدید و درحال‌توسعه است، مطالعه درباره‌ی آن و بررسی تمام ابعاد فنی و غیر‌فنی آن، نیاز به زمان زیاد و یا تیم متخصص دارد.
زنجیره تامین چیست؟
برای روشنتر شدن کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین نیاز به توضیح مختصری درباره خود “زنجیره تامین” هست:
زنجیره تامین همان‌طور که از اسمش پیداست، شبکه‌ای از تمامی افراد، سازمان‌ها، منابع، فعالیت‌ها و فناوری‌های دخیل در ایجاد و فروش یک محصول است. یک زنجیره تامین شامل همه‌چیز از تحویل مواد اولیه از تامین‌کننده به سازنده تا تحویل نهایی آن به کاربر نهایی می‌باشد.
عملاً هر محصولی که به دست کاربر نهایی می‌رسد، نشان‌دهنده تلاش بسیاری از سازمان‌ها و ذینفعان است، که در مجموع به‌عنوان زنجیره تامین نامیده می‌شود. به‌طورکلی در یک زنجیره تامین، سازمان‌ها از طریق یک سری «جریان‌های فیزیکی» و «اطلاعاتی» به هم مرتبط هستند. «جریان‌های فیزیکی» شامل جابجایی و انبار کالاها و مواد است و «جریان اطلاعات» شامل هماهنگی بین شرکا برای کنترل جریان روزانه کالاها و مواد کوچک و بزرگ در زنجیره تامین است.
زنجیره تامین همچنین در بلندمدت نیاز به برنامه‌ریزی دارد، که شامل مدیریت توسعه محصول، منبع‌یابی، تهیه، تولید و تدارکات مواد‌خام، محصولات و کالاهای نهایی از نقطه‌ای به نقطه دیگر است، که به آن «مدیریت زنجیره تامین(SCM) » می‌گویند. مدیریت مؤثر زنجیره تامین می‌تواند به‌طور چشمگیری باعث کاهش هزینه‌ها، سرعت بخشیدن به زنجیره تولید و کاهش ریسک از دست‌دادن اطلاعات شود.
مدل‌های اصلی زنجیره تامین چیست؟
انواع مختلفی از مدل‌های زنجیره تامین موجود است. مدلی که یک شرکت انتخاب می‌کند به نحوه ساختار شرکت و نیازهای خاص آن بستگی دارد. برای آشنایی بیشتر با زنجیره تامین به بررسی سه مدل اصلی از روش‌های زنجیره تامین می‌پردازیم. مسلما آشنایی با این سه مدل، کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین را برایمان ملموس‌تر می‌کند:
مدل جریان پیوسته
شرکت‌هایی که محصولات مشابهی را با تغییرات کمی تولید می‌کنند، از این مدل سنتی زنجیره تامین استفاده می‌کنند. این مدل برای محصولاتی که تقاضای بالایی دارند و نیاز به طراحی مجدد کمی داشته باشند به‌خوبی کار می‌کند. در مدل جریان پیوسته، مدیران به‌منظور جلوگیری از تنگناهای تولید، باید به‌طور مرتب مواد اولیه را جایگزین کنند.
مدل زنجیره سریع
این مدل برای شرکت‌هایی که محصولات را بر اساس آخرین روندها به فروش می‌رسانند، بهترین کارایی را دارد. کسب‌وکارهایی که از این مدل استفاده می‌کنند باید محصولات خود را سریعاً به بازار عرضه کنند زیرا محصولات آن‌ها نیاز به توزیع سریع دارند. محصولات در مدیریت درست زنجیره تامین باید به‌سرعت از ایده به نمونه اولیه و سپس تولید و مصرف‌کننده حرکت کند. فست‌مد نمونه‌ای از صنعتی است که از این مدل زنجیره تامین استفاده می‌کند.
مدل انعطاف‌پذیر
شرکت‌هایی که کالاهای فصلی یا مخصوص به یک دوره زمانی خاص را تولید می‌کنند، اغلب از مدل انعطاف‌پذیر استفاده می‌کنند این شرکت‌ها در زمان‌های خاص با حجم زیادی از تقاضا روبه‌رو می‌شوند و در زمان زیادی بدون تقاضا هستند. از آن جهت به آن انعطاف‌پذیر گفته می‌شود که آن‌ها می‌توانند به‌سرعت برای شروع تولید آماده شوند و به‌محض کاهش تقاضا از چرخه خارج می‌شوند. برای اینکه سودآور باشند، باید در پیش‌بینی نیاز خود به مواد اولیه، موجودی و نیروی کار، دقیق باشند.
بلاکچین در زنجیره تامین
با بررسی سه مدل اصلی زنجیره تامین به این نکته رسیدیم که در بعضی از کالاها سرعت در زنجیره تامین نقش مهمی دارد و می‌تواند به‌شدت تأثیرگذار باشد. برای مثال، کالاهایی مثل فرآورده‌های گوشتی و لبنی نیاز به زنجیره تامین دقیق و منظمی دارند. و کالاهای فصلی یا کالاهایی که تنها در دوره‌های زمانی خاصی قابل‌استفاده هستند، نیز نیاز به «سرعت در وفق‌پذیری» با شرایط دارند و نظم در انجام پروسه‌های زنجیره تامین موضوع مهمی است.
در بعضی کالاها نیز که نیاز به توزیع پیوسته و بدون تغییر دارند، نقش «حفظ داده‌ها و اطلاعات در مکانی امن» بسیار مؤثر و کاربردی خواهد بود. راز رسیدن به این عوامل در خصوصیات اصلی و کاربردی بلاکچین نهفته است که تکنولوژی بلاکچین در زنجیره تامین می‌تواند نقشی انقلابی ایفا کند.
مدل سنتی زنجیره تامین بر پایه‌ی اعتماد صورت می‌گیرد و باعث شکل‌گیری عدم آگاهی افراد از بخش‌های مهم از مراحل زنجیره تامین می‌شود که باعث شکل‌گیری مشکلات زیادی شده است. ایجاد ساختار و زیر‌ساخت بلاکچینی می‌تواند این مشکلات را حل کند.
به‌طورکلی با توسعه تکنولوژی و فناوری‌های جدید، صنایع مختلف، خواه یا ناخواه مجبور به استفاده از آن‌ها برای رقابت با رقبا هستند. صنعت زنجیره تامین نیز با پیشرفت‌های اخیر و رشد سریع تولید، دچار تحولات زیادی شده است. به‌عنوان‌مثال، توسعه هوش مصنوعی، شرکت‌های فعال در حوزه زنجیره تامین را ترغیب کرده است که از این فناوری در جهت ارتقای سیستم کنترل کیفیت استفاده کنند. در ادامه با توسعه تکنولوژی اینترنت اشیاء، این تکنولوژی با تولید دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT) و پهپادها همراه شد که حال بر ساخت و نگهداری کالا نظارت و نقش مهمی را ایفا می‌کنند. در زمان فعلی بیش از ۲ میلیون ربات، در تولید و انبارداری‌ها در سطح جهان مستقر هستند.
قبل از نفوذ فناوری بلاکچین در زنجیره تامین، تکنولوژی‌های مختلفی زنجیره‌های تامین را متحول کرده‌اند. به‌عنوان‌مثال، معرفی رایانه شخصی در دهه ۱۹۸۰ منجر به تغییرات چشمگیری در مدیریت زنجیره تامین شد. که حال بسیاری از سازمان‌ها به‌طور فزاینده‌ای رایانه‌های شخصی را برای پردازش کلمه، عملیات روزانه، و حسابداری به کار می‌گیرند. امروزه شرکت‌ها برای بقا باید چابک و انعطاف‌پذیر باشند. شرکت‌هایی که از پیشروان فناوری‌های نوین هستند، شانس موفقیت بیشتری خواهند داشت.
یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین فناوری‌های جدید امروز، «بلاکچین» است، که همان‌طور که دیده‌اید با ظهور این فناوری و استفاده آن توسط بزرگ‌ترین شرکت‌ها توانسته است، تحولات زیادی در حفظ امنیت، حریم شخصی و… ایجاد کند. استفاده از فناوری‌های اینترنت اشیا و هوش مصنوعی در زنجیره تامین با هزینه‌هایی بالایی همراه بوده است و از آن جهت این تکنولوژی‌ها نتوانسته‌اند به‌صورت فراگیر استفاده شوند اما بلاکچین و زیرساخت‌های آن برای شرکت‌های فعال در این حوزه در حین کارایی بالا، با کاهش هزینه همراه است.
زنجیره تامین بخش جدایی‌ناپذیر از صنایع تولیدی است که در ادامه چند نمونه از راهکارهای بلاکچینی در جهت بهبود زنجیره تامین را بررسی می‌کنیم.
راه‌حل‌های بلاکچین در زنجیره تامین
فناوری بلاکچین به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که انواع تراکنش‌ها را با امنیت و شفافیت بیشتری ردیابی کنند. با استفاده از بلاکچین در زنجیره تامین، شرکت‌ها می‌توانند تاریخ یک محصول را دقیقاً از نقطه مبدأ تا جایی که در حال حاضر در آن قرار دارد، ردیابی کنند. با کمک این فناوری قدرتمند، طرفینی که در یک پلتفرم مشترک با یکدیگر همکاری می‌کنند، می‌توانند تأخیرهای زمانی، هزینه‌های اضافی و خطای انسانی را که اغلب با تراکنش‌ها مرتبط است، به‌طور چشمگیری کاهش دهند. کاهش واسطه‌ها در زنجیره تامین نیز خطرات تقلب را کاهش می‌دهد.
در صورت بروز هرگونه تخلف و یا تقلب در زنجیره تامین، سوابق جامع ثبت‌شده در بلاکچین، سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا منبع مشکل را به‌سادگی مشخص کنند. یک دفتر کل بلاکچین مشترک بین بازیگران اصلی در زنجیره تامین، یک مسیر حسابرسی قابل‌اعتماد و بدون دست‌کاری از جریان اطلاعات، موجودی، و امور مالی در یک زنجیره تامین فراهم می‌کند. با استفاده از یک بلاکچین مشترک، شرکت‌ها می‌توانند داده‌های لجستیک را همگام‌سازی کنند، محموله‌ها را ردیابی کنند و پرداخت‌ها را خودکار کنند.
علاوه بر این، آن‌ها می‌توانند این کار را بدون تغییر قابل‌توجهی در سیستم‌های قدیمی خود انجام دهند درحالی‌که تنها مرتبط‌ترین داده‌ها را به اشتراک می‌گذارند.
بهره‌وری بلاکچین با اجازه دادن به شرکت‌ها برای تکمیل و تایید تراکنش‌ها به‌طور مستقیم، زنجیره‌های تامین جهانی را کارآمدتر می‌کند. راه‌حل‌های پرداخت یکپارچه زمان بین سفارش و پردازش پرداخت را کاهش می‌دهد و از جابجایی مناسب و به‌موقع محصولات اطمینان می‌دهد.
علاوه بر این، بلاکچین و قراردادهای هوشمند به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا انطباق خود را افزایش دهند، هزینه‌های قانونی و جریمه‌های تأخیر در پرداخت مالیات را کاهش دهند، و جعل و تقلب را مهار کنند. سازمان‌ها می‌توانند زنجیره بلوکی را با برچسب‌های شناسایی فرکانس رادیویی (RFID) ادغام کنند که از میدان‌های الکترومغناطیسی برای شناسایی و ردیابی موارد استفاده می‌کنند.
از بلاکچین برای ذخیره اطلاعات مربوط به محصول و تأیید زمان انتقال مالکیت استفاده می‌شود و اتوماسیون زنجیره تامین را افزایش می‌دهد. یک قرارداد هوشمند زمانی انجام می‌شود که یک محموله با برچسب کدهای RFID، که به‌طور خودکار اسکن می‌شوند، به مقصد برسد. از آنجایی که سوابق موجود در بلاکچین قابل پاک شدن نیستند، بلاکچین در زنجیره تامین باعث شفاف سازی می شود.
همچنین، هر مرحله در زنجیره تامین به‌طور ایمن ثبت می‌شود، به این معنی که مسائل لجستیکی را می‌توان به‌راحتی تا منبع آن‌ها ردیابی کرد. همین امر در مورد تامین قطعات یا مواد خام نیز صدق می‌کند، که می‌توان آن‌ها را با کمک بلاکچین ریشه‌یابی کرد، افزایش پاسخگویی و شفافیت، و کاهش فعالیت‌های غیرقانونی نیز از دیگر راهکار هایی است که بلاکچین در زنجیره تامین به جهت رونق این صنعت انجام می دهد.
یک مطالعه تخمین می‌زند که توانایی بلاکچین برای کمک به اثبات منشأ محصول می‌تواند تولید ناخالص داخلی جهانی را به میزان ۹۶۲ میلیارد دلار افزایش دهد. ارائه اطلاعات بیشتر در مورد سازنده، مبدأ، انتقال و استفاده محصول می‌تواند اعتماد و اطمینان را در زنجیره تامین ایجاد کند.
کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین (صنایع غذایی)
هنگامی‌که بلاکچین در زنجیره تامین مواد غذایی استفاده می‌شود، قابلیت ردیابی داده‌ها و تراکنش‌های مرتبط با مواد غذایی را بهبود می‌بخشد. به کمک بلاکچین، منشأ غذا در چند ثانیه به‌جای چند روز ممکن می‌شود که درنهایت باعث افزایش حفاظت از داده‌های زنجیره تامین مواد غذایی حساس می‌شود. طبق آمار، استفاده از بلاکچین در زنجیره تامین مواد غذایی در سال ۲۰۲۲ به چیزی در حدود، ۱۵۰ میلیون دلار رسیده است و انتظار می‌رود که در سال‌های آتی نیز با رشد چشمگیری همراه باشد و در سال ۲۰۲۵ به ۳۵۰ میلیون دلار برسد.
بلاکچین در زنجیره تامین مواد غذایی حول یک دفتر کل توزیع‌شده ساخته‌شده است که حاوی داده‌هایی در مورد تمام معاملات و رویدادهای زنجیره تامین مواد غذایی است. دفتر کل توسط بلوک‌هایی با مهر زمانی مشخص‌شده و رمزگذاری شده تشکیل‌شده است که به ترتیب زمانی به هم مرتبط شده‌اند. هر بلوک دارای دسته‌ای از تراکنش‌ها است که بر اساس پروتکل اجماع از پیش تعریف‌شده اعتبارسنجی شده‌اند. شرکت‌کنندگان در زنجیره تامین مواد غذایی با استفاده از وب و یا برنامه‌های تلفن همراه خاص با دفتر کل بلاکچین تعامل دارند.
یکی از این نرم‌افزارهای کاربردی بلاکچین در زنجیره تامین مواد غذایی ScienceSoft است.
بازیگران اصلی زنجیره تامین صنایع غذایی:
تامین‌کنندگان مواد غذایی خام، داده‌های مربوط به مبدأ و حرکت مواد غذایی را در سراسر زنجیره تامین مبادله می‌کنند.
تولیدکنندگان مواد غذایی، اطلاعاتی در مورد مواد تشکیل‌دهنده محصولات غذایی و فرآیند تولید آن را ارائه می‌دهند.
بازرسان مواد غذایی و نهادهای صدور گواهینامه، اسناد مربوط به منشأ و کیفیت محصول را تأیید می‌کنند.
ارائه‌دهندگان حمل‌ونقل جزئیات را در مورد مکان و شرایط نگهداری محصولات غذایی در زمان حمل، بارگذاری می‌کنند.
کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین (صنعت دارو)
دارو یکی از حساس‌ترین و اصلی‌ترین کالاها به‌حساب می‌آید و خطر و پیچیدگی‌های بیشتری در مراقبت‌های بهداشتی وجود دارد، یک زنجیره تامین به خطر افتاده می‌تواند بر ایمنی بیمار تأثیر بگذارد. به جهت اهمیت جلوگیری از تولید داروهای تقلبی در حوزه بهداشت جهانی، سازمان‌هایی مانند صلیب سرخ، USAID، یا صندوق جهانی با هدف ردیابی توزیع داروها در کشورهای مختلف شکل‌گرفته‌اند.
بلاکچین در زنجیره تامین دارو می‌تواند بازیگران اصلی از تولید تا رساندن دارو به مصرف‌کننده را مدیریت کند و همچنین مشکلات جعل و سرقت را کاهش دهد.
از موارد استفاده واقعی بلاکچین در زنجیره تامین داروسازی می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
- بلاکچین Novartis با راه‌حل مبتنی بر اینترنت اشیا و بلاکچین برای ردیابی دما و شناسایی داروهای تقلبی شکل‌گرفته است. همچنین این شرکت، پیشرو در تشکیل کنسرسیوم بلاکچینی با ۲۹ عضو برای اتحادیه اروپا و صنعت داروسازی اروپا است.
- TraceRx که توسط LeewayHertz Technologies توسعه‌یافته است، یک پلتفرم دفتر کل توزیع‌شده است که امکان ردیابی حمل‌ونقل داروها را فراهم می‌کند و باعث جلوگیری از سرقت و ایجاد شفافیت در محموله‌های دارو می‌شود.
فرآیند کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین دارو:
- تولیدکننده داروها را تولید می‌کند و کد QR را به آن اضافه می‌کند، QR کد حاوی اطلاعاتی مثل، مهر زمانی نام آیتم، محل تولید، تاریخ ساخت و انقضا و اطلاعات اضافه‌شده توسط سازنده بر روی بلاکچین ذخیره می‌شود و شفافیت زنجیره تامین را برای سایر ذینفعان فراهم می‌کند. هنگامی‌که اطلاعات به بلاکچین اضافه می‌شود، یک شناسه هش تولید می‌شود که می‌تواند برای ردیابی تراکنش‌ها استفاده شود. این داروها را می‌توان از طریق وسایل نقلیه مجهز به اینترنت اشیا با سنسورهای دما به توزیع‌کنندگان ارسال کرد تا امکان حمل‌ونقل فراهم شود.
- توزیع‌کنندگان دارو، داروها را به داروسازان و بیمارستان‌ها ارسال می‌کنند، با کمک Hash ID ذخیره‌شده در بلاکچین، توزیع‌کنندگان می‌توانند پس از جمع‌آوری داروها از ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک، منشأ داروها را تأیید کنند. بعلاوه توزیع‌کنندگان می‌توانند اطلاعات اضافه‌شده توسط تولیدکنندگان مانند تاریخ و مکان تولید و اینکه آیا کیفیت‌های لازم را کسب کرده است را ردیابی کنند. توزیع‌کنندگان، داروهای دریافتی را تأیید می‌کنند و تراکنش را به‌صورت دیجیتالی امضا می‌کنند و سپس در بلاکچین ثبت می‌کنند.
- داروسازان با استفاده از شناسه هش ذخیره‌شده در بلاکچین، اطلاعات داروها و منشأ تولید آن را بررسی می‌کنند. در این صورت هر توزیع‌کننده‌ی غیرقانونی که سعی کند داروهای تقلبی را با شناسه دارویی جعلی به داروسازان یا بیماران بفروشد، معامله به دلیل اطلاعات نادرست در مورد دارو، باطل تلقی می‌شود. همچنین افراد غیرمجاز نمی‌توانند بدون داشتن کلید خصوصی معتبر تراکنش‌های خود را در اکوسیستم زنجیره تامین دارو انجام دهند. بنابراین، داروسازان بلافاصله متوجه خواهند شد که آیا اقدام نادرستی صورت گرفته است یا خیر. هنگامی‌که داروساز داروهای دریافتی را تأیید کرد، تراکنش بین آن‌ها و توزیع‌کننده به بلاکچین اضافه می‌شود.
- بیماران داروها را می‌خرند و کد QR را اسکن می‌کنند تا منبع آن را ردیابی کنند بیماران می‌توانند مطمئن شوند که آیا دارویی که می‌خرند بی‌خطر است یا خیر. با اسکن کد QR متصل به بسته‌بندی دارو از طریق برنامه تلفن همراه خود، می‌توانند از منبع و استانداردهای کیفی آن را مطلع شوند. شناسه هش متصل به کد QR اطلاعاتی را از زنجیره بلوکی برای دسترسی بیماران دریافت می‌کند. بیماران می‌توانند رتبه‌بندی یا بازخوردی برای داروهایی که خریداری می‌کنند، مرتبط با شناسه دارویی ذخیره‌شده در بلاکچین ارائه دهند. بعلاوه رتبه‌بندی اضافه‌شده توسط بیمار می‌تواند به افراد دیگر کمک کند تا تصمیم بگیرند که آیا داروی خاص مؤثر است یا خیر. داده‌های تراکنش زنجیره تامین دارو که توسط بلاکچین نگهداری می‌شود، مبتنی بر اجماع، شفاف و تغییرناپذیر است.
این ۴ موردی که در بالا اشاره شد تنها بخشی از کاربرد گسترده بلاکچین در زنجیره تامین دارو می‌باشد.
نمونه‌های مطالعاتی از کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین
برای مدت‌ها ثبت داده‌های شرکت‌های حمل‌ونقل در صورت‌حساب و فرآیند پرداخت، باعث کندی زنجیره تامین‌شده است در همین راستا رشد روزافزون فناوری بلاکچین باعث شده است تا کاربردهای در صنایع مختلف بررسی شود و در ابعاد مختلفی مورد استفاده شرکت‌های بزرگ بوده است، در این قسمت به بررسی نمونه مطالعاتی شرکت‌های بزرگ از فناوری بلاکچین در زنجیره تامین جهانی می‌پردازیم.
موارد استفاده ذکرشده در زیر همگی نتایج تأثیر بلاکچین در زنجیره تامین است:
والمارت کانادا از کامیون‌ها و حمل‌ونقل واسطه‌ای برای عرضه سالانه بیش از ۵۰۰۰۰۰ محموله به مراکز توزیع و فروشگاه‌ها در سراسر کشور استفاده می‌کند. بیش از ۲۰۰ نقطه داده باید به‌طور مستقل در هر فاکتور محاسبه و ثبت شود. این موارد شامل مکان توقف هر بار، تعداد گالن سوخت مصرفی حامل‌ها، به‌روزرسانی‌های دما، و غیره است. والمارت، پیشرو در مدیریت زنجیره تامین، اکنون از بلاکچین برای ایجاد یک فرآیند خودکار برای ثبت و رسیدگی فاکتورها و پرداختهای ۷۰ شرکت حمل‌ونقل واسطه‌ای از طریق بلاکچین و قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند.
دومین نمونه عملی استفاده بلاکچین در زنجیره تامین در شرکت مایکروسافت رخ داده است. شرکت مایکروسافت یک شرکت فناوری چندملیتی است که نرم‌افزار کامپیوتری، لوازم الکترونیکی مصرفی و خدمات مرتبط را تولید می‌کند. مایکروسافت توسعه‌دهنده Azure است، که یک سرویس رایانش ابری است و برای ساخت، آزمایش، استقرار و مدیریت برنامه‌ها و خدمات از طریق مراکز داده مایکروسافت ایجادشده است. میز کار Blockchain Azure زیرساخت‌های موردنیاز برای ایجاد یک شبکه کنسرسیوم را کرده است. کسب‌وکارها از بلاکچین برای دیجیتالی کردن چرخه کار سیستم برای فرآیندهایی مانند جابجایی اشیاء فیزیکی از طریق زنجیره تامین استفاده می‌کنند. بلاکچین Azure همچنین کاربران را قادر می‌سازد تا زنجیره‌های تامین هوشمند و کارآمد ایجاد کنند، تقلب‌ها را کاهش دهند و تراکنش‌ها را به‌سرعت تأیید کنند.
اوراکل (Oracle Corporation) بزرگ‌ترین شرکت مدیریت پایگاه داده در جهان است که خدمات و محصولاتی مانند نرم‌افزار پایگاه داده و فناوری سیستم‌های مهندسی ابری و نرم‌افزارهای سازمانی را ارائه می‌دهد. اوراکل راه‌حل صنعت زنجیره تامین دیجیتال با بلاکچین را ارائه می‌دهد. اوراکل یک دفتر کل دیجیتال توزیع‌شده با قراردادهای هوشمند ارائه می‌دهد که می‌تواند قراردادهایی را بین چندین طرف تنظیم کند، تراکنش را شفاف‌تر کند، منشأ محصول را حفظ کند و کارایی زنجیره تامین را بهبود بخشد که با مدیریت زنجیره تامین (SCM) ، سازمان‌ها می‌توانند به‌سرعت به تغییر تقاضا، عرضه و شرایط بازار پاسخ دهند.
Accenture Plcیک شرکت چندملیتی ایرلندی است، که خدمات مشاوره و پردازش ارائه می‌دهد و طیف وسیعی از قابلیت‌ها و راه‌حل‌های تخصصی را به بسیاری از صنایع با استفاده نهایی در مقیاس جهانی ارائه می‌دهد. بلاکچین Accenture یک روش حسابرسی تغییرناپذیر با استفاده از بلاکچین را ارائه می‌کند، که صحت و انطباق سخت‌افزار، نرم‌افزار و اسناد را در سراسر زنجیره‌های تامین ثابت می‌کند. این راه‌حل‌ها تأخیرهای زمانی، هزینه‌های اضافی و خطاهای انسانی را کاهش می‌دهد، که معاملات و فرآیندهای زنجیره تامین را بهبود می‌بخشد.
هواوی یکی از پیشروان جهانی در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و دستگاه‌های هوشمند است. تمرکز آن بر طراحی و توسعه دستگاه‌های ارتباطی و لوازم الکترونیکی مصرفی است. پس می‌توان از هواوی انتظار داشت که جزو پیشگامان صنعت بلاکچین در زنجیره تامین باشد. سرویس بلاکچین هوآوی (BCS) یک سرویس با کاربری آسان است، که در امور مالی زنجیره تامین و ردیابی زنجیره تامین کاربرد دارد. برای اطمینان از شفافیت و کاهش هزینه‌های مدیریت ریسک، از دفتر کل توزیع‌شده استفاده می‌کند.
استارت‌آپ کانادایی RoadLaunch با ارزش کل ۵ میلیون دلار، کیف پول دیجیتالی Factr را توسعه داده است، که تراکنش‌ها را در دسترس شرکت‌های حمل‌ونقل، فرستنده‌ها و شرکای مالی قرار می‌دهد که در جهت بهینه‌سازی سیستم توزیع بر اساس اسناد دیجیتال و تاریخچه تراکنش‌ها تصمیم بگیرند.
CargoCoinیک پروتکل غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری بلاکچین است که بلاکچین‌ها را به هم متصل می‌کند و از طریق دارایی‌های دیجیتال و قراردادهای هوشمند باعث حذف اسناد کاغذی شده است.
سازنده خودرو استرالیایی Tomcar از بیت کوین برای پرداخت به برخی از تامین‌کنندگان خود استفاده می‌کند. این فرآیند دیگر نیاز به هزینه‌های اضافی پرداختهای بین‌المللی ندارد و در کمتر از چند دقیقه تراکنش را انجام می‌دهد.
شرکت BHP، غول صنایع معدنی، عملیات خود را از طریق بلاکچین دیجیتالی می‌کند و از این فناوری برای تأیید اطلاعات ثبتی تامین‌کنندگان خود استفاده می‌کند به‌علاوه اطمینان حاصل می‌کند که الزامات زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی در طول زنجیره تامین برآورده شده است. این شرکت اولین تجارت سنگ آهن بلاکچین خود را به ارزش حدود ۱۴ میلیون دلار با شرکت China Baowu Steel از طریق پلتفرم MineHub23 انجام داد.
MyStory، یک راه‌حل تضمین دیجیتال مبتنی بر بلاکچین است، که توسط Vechain’s Toolchain ارائه‌شده و توسط شرکت تضمین کیفیت آلمان، DNV GL تأییدشده است. MyStory در حال حاضر در چندین برنامه آزمایشی برای ردیابی و تأیید محصولاتی مانند لباس‌های طراحی‌شده گران‌بها استفاده می‌شود به این صورت که هنگام استفاده از کالا می‌توانید از کل تاریخچه محصول کیفیت و منشأ اصلی آن (از رشد تا برداشت و تولید، ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل،) مطمئن باشید.
در دنیای رمزارزها نیز بسیاری از توکن‌ها با رویکرد ارتقای سطح کیفی زنجیره تامین شکل‌گرفته‌اند و با بسیاری از شرکت‌ها معتبر نیز وارد همکاری شده‌اند و رمزارز اختصاصی خود را دارند برای مثال VeChain، LuxoChain و WaltonChain پروژه‌های فعال در این حوزه هستند که از آن بین vechain با توکن Vet فعال‌ترین رمزارز در حوزه‌ی زنجیره تامین بوده است با رشد تکنولوژی در آینده شاهد حضور پروژه‌های فعال زیادی در این حوزه خواهیم بود.
آینده بلاکچین در زنجیره تامین
با پیشرفت روزافزون فناوری بلاکچین با توجه به ویژگی‌های خاص بلاکچین در زنجیره تامین از جمله: ایجاد شفافیت اطلاعاتی، حفظ امنیت داده‌ها و سرعت انتقال بالای اطلاعات، به‌زودی شاهد پررنگ‌تر شدن حضور این فناوری در صنایع مختلف خواهیم بود. این امر باعث بهبود زنجیره تامین و تسریع در انتقال محصولات و درنتیجه تجربه کیفیت بالاتری در ارائه محصول خواهد شد.
با توجه به وسعت فعالیت زنجیره تامین در صنایع مختلف، فضای قابل‌توجهی برای رشد فناوری بلاکچین در زنجیره تامین وجود دارد. بلاکچین با ایجاد قابلیت ردیابی سرتاسری در طول زنجیره تامین، سرعت تحویل محصول، هماهنگی و تامین مالی می‌تواند تحولات زیادی را ایجاد کند. همان‌طور که شرکت‌های موردمطالعه ما ثابت کرده‌اند، بلاکچین می‌تواند ابزاری قدرتمند برای رفع نواقص باشد. اکنون زمان آن فرا رسیده است که مدیران صنایع مختلف، پتانسیل بلاکچین در زنجیره تامین را برای کسب‌وکار خود ارزیابی کنند. آن‌ها باید به تلاش‌ها برای توسعه قوانین جدید، آزمایش با فناوری‌های مختلف، اجرای آزمایشی با پلتفرم‌های مختلف بلاکچین و ایجاد یک اکوسیستم با سایر شرکت‌ها بپیوندند.
عالی بود بالاخره بلاکچین رو درک کردم
خوشحالیم که مطلب براتون مفید بود