مرج اتریوم و تأثیرات آن

بلاکچین اتریوم، زیربنای دومین رمزارز بزرگ بازار در آستانه ارتقای نرم افزاری تاریخی است که آن را برای همیشه تغییر خواهد داد. این ارتقا که به «Merge» معروف است، بعد از دو سال و پس از چندین بار تأخیر قرار است در ۱۵ سپتامبر اتفاق بیافتد. فناوری بلاکچین ( مقاله: بلاکچین چیست؟ را بخوانید) مدتی است که به دلیل مصرف انرژی مورد توجه منتقدان و قانونگذاران این حوزه قرار گرفته است و یکی از ویژگی‌های منحصربه فرد این ارتقا، صرفه‌جویی در میزان مصرف انرژی بلاکچین اتریوم است. به‌طوری‌که مصرف برق این شبکه را تا ۹۹ درصد کاهش می‌دهد. در حال حاضر، یک تراکنش اتریوم می‌تواند ۱۸۱ کیلووات ساعت انرژی مصرف کند که تقریباً برای تأمین برق یک خانه در ایالات متحده به مدت شش روز کافی است.

اولویت Merge، تغییر مکانیسم اجماع از «اثبات کار» یا PoW به «اثبات سهام» یا PoS خواهد بود. البته که این تنها بخشی از نقشه راه اتریوم ۲ است که کارایی، مقیاس پذیری و سرعت بلاکچین اتریوم را بهبود می‌بخشد. اتریوم یک اکوسیستم بزرگ برای توسعه‌دهندگان فعال در این حوزه و یکی از دروازه‌های اصلی وب غیرمتمرکز یا Web3 است. با وجود قراردادهای هوشمند، امکان انجام تراکنش‌های مالی به صورت همتا به همتا و بدون نیاز به واسطه وجود دارد. این ویژگی به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا برنامه‌های غیرمتمرکز یا dappها را برای مبادلات توکن‌ها، امور مالی غیرمتمرکز، معاملات اوراق بهادار، تولید سود، بازی و موارد دیگر ایجاد کنند.

طرفداران اتریوم بر این باورند که با کاهش مصرف انرژی در بلاکچین اتریوم، توسعه‌دهندگانی که به دلیل تأثیرات محیطی از پیوستن به این شبکه اجتناب می‌کردند در نهایت به Web3 بپیوندند. مرج، همچنین به اتریوم برای ارتقاهای بزرگتر در آینده کمک خواهد کرد. به‌طوری‌که سرعت تراکنش‌های آن را تا بیش از ۱۰۰ هزار تراکنش در ثانیه افزایش داده و استفاده از آن را سریع‌تر و ارزان‌تر می‌کند. در واقع می‌توان اینگونه گفت که افزایش مقیاس پذیری، اتریوم را برای موج جدیدی از برنامه‌ها و فرصت‌ها آماده می‌کند.

علت نام‌گذاری این ارتقاء به Merge این است که در طی این ارتقا، قرار است بلاکچین اثبات سهام اتریوم معروف به زنجیره بیکن که در حال حاضر در حال اجرا است با بلاکچین اصلی اتریوم که هم‌اکنون به صورت اثبات کار در حال فعالیت است، ادغام شده و شبکه اتریوم به شکل کامل از اثبات کار به اثبات سهام تغییر دهد. متخصصین این حوزه مثالی عجیب برای توضیح این اتفاق دارند و معتقدند که این کار شبیه تعویض موتور هواپیما در حال پرواز است، رویدادی که اگر بدون مشکل اتفاق بیافتد، در تاریخ بلاکچین ثبت خواهد شد.

مرج، اساساً ساختار اصلی اتریوم را تغییر می‌دهد، بنابراین ممکن است این شبکه با خطرات زیادی روبرو شود. البته، تیم اصلی اتریوم با سال‌ها کار و تلاش، سعی کردند هر چیز احتمالی را که ممکن است اشتباه پیش برود را  بارها بررسی کنند. آن‌ها معتقدند که مکانیسم اجماع اثبات سهام امنیت بیشتری دارد و به همین دلیل در چندین بلاکچین اصلی دیگر از جمله تزوس، آوالانچ و سولانا استفاده می‌شود.

اگرچه اتریوم در حال تغییر به سمت اثبات سهام است اما بعید به نظر می‌رسد که بیتکوین از آن پیروی کند. منتقدان این تغییر می‌گویند که اثبات کار، راه اصلی غیرمتمرکز ماندن بیتکوین است و تغییر به اثبات سهام موجب تغییر بیش از حد منابع اعتبارسنجی می‌شود. برخی برای اثبات این موضوع به این نکته اشاره می‌کنند که چگونه بلاکچین اصلی سولانا دچار اختلالات متعدد مانند باگ‌ها و حملات مختلف شده و به دنبال آن، اجماع ولیدیتورهای خود را از دست داده است. علاوه بر این، یکی دیگر از نقدهای وارد به مکانسیم اثبات سهام در رابطه با ماینرها است. آن‌ها میلیاردها دلار در تجهیزات محاسباتی خود خرج کردند اما یا به زودی یا بیکار می‌شوند یا برای کسب درآمد باید به بلاکچین‌های دیگر روی آورند.

کارآمدتر کردن اتریوم در مصرف انرژی

در حال حاضر، برای ایمن‌سازی شبکه، تراکنش‌های اتریوم با روشی غیرمتمرکز با نام «اثبات کار» اعتبارسنجی می‌شوند. این یک مکانیسم توافقی است که در آن کاربرانی به نام «ماینرها» رایانه‌های بسیار قدرتمندی را برای حل پازل‌های پیچیده ریاضی به منظور تأیید تراکنش‌های جدید راه‌اندازی می‌کنند. اولین ماینری که این معما را حل کند، تراکنش‌ها را در یک «بلاک» به بلاکچین اضافه کرده و از رمز ارز اصلی بلاکچین، به علاوه کارمزد تراکنش پاداش می‌گیرد.

مکانیسم اجماع اثبات کار، بسیار انرژی‌بر است زیرا بسیاری از ماینرها برای حل این معماهای پیچیده با یکدیگر رقابت می‌کنند و نهایتاً در هر بلوک، فقط یک ماینر برنده می‌شود. این بدان معناست که انرژی استفاده شده توسط سایر ماینرهایی که برنده نشده‌اند، اساساً هدر رفته است. در واقع، این فرآیند بسیار بیهوده می‌باشد چرا که مقدار کل انرژی مصرف شده، صرف نظر از اینکه چه تعداد تراکنش در هر بلوک در شبکه جریان دارد، یکسان است. مسائل مربوط به برق زمانی اهمیت خود را نشان می‌دهد که ماینر برنده اغلب در مقابل صدها هزار ماینر دیگر برای آن بلوک به رقابت می‌پردازد. به گفته Digiconomist، اتریوم با انجام این محاسبات، سالانه ۶/۷۸ تراوات ساعت برق مصرف می‌کند که تقریباً با مصرف انرژی در شیلی برابر است. پس از ادغام، مصرف انرژی باید تقریباً ۹۵/۹۹ درصد کاهش یافته و کل مصرف انرژی آن به زیر ۰٫۰۱ تراوات ساعت در سال برسد.

جالب است بدانید که برای استخراج بیتکوین انرژی بیشتری نسبت به اتریوم مصرف می‌شود. به‌طوری‌که در طی یکسال حدود ۶/۱۳۱ تراوات ساعت برق صرف استخراج بیتکوین می‌شود که این عدد با مصرف برق آرژانتین قابل مقایسه است. به همین دلیل در نیویورک، لایحه‌ای تصویب شده است که دادن مجوز به تأسیسات استخراج اثبات کار را که به منابع تجدیدناپذیر متکی هستند را ممنوع می‌کند.

مکانیسم اجماع اثبات سهام برای حل این مشکل مهم وارد میدان شده است. این مکانیسم با حذف پازل‌های پیچیده و رایانه‌های قدرتمند از شبکه، این موضوع را کاملاً تغییر داده و به کاربران اجازه می‌دهد تا با استیک کردن رمز ارز خود جزء اعتبارسنج‌ها یا ولیدیتورهای شبکه شوند. اعتبارسنج‌ها مسئول ذخیره داده‌ها، پردازش تراکنش‌ها و اضافه کردن بلوک‌های جدید به شبکه بلاکچین هستند. این کار، امنیت زنجیره را حفظ کرده و از وقوع تراکنش‌های تقلبی جلوگیری می‌کند.

اعتبارسنج‌ها، سود استیکینگ رمزارزهای خود را به شکل «اتر» دریافت می‌کنند. این پاداش هم به عنوان یک فرصت درآمد غیرفعال برای اعتباردهندگان و هم به عنوان انگیزه‌ای برای کمک به ایمن‌سازی تراکنش‌ها در بلاکچین عمل می‌کند. هدف مکانیسم‌های اجماع، جلوگیری از تصاحب و کنترل شبکه توسط یک فرد است. به عنوان مثال، برای جعل تراکنش در بلاکچین بیتکوین یا اتریوم، مهاجم باید بیش از ۵۱ درصد از توان شبکه اثبات کار را کنترل کند که این میزان کنترل به مقدار قابل توجهی قدرت محاسباتی نیاز داشته و تقریباً غیرممکن است.

در فرایند اثبات سهام، غلبه بر ۵۱ درصد از شبکه بسیار پرهزینه خواهد بود. چرا که در حال حاضر برای تبدیل شدن به یک اعتبارسنج باید ۳۲ اتر را استیک کرد. در نتیجه، هرچه اتر بیشتری توسط اعتبار سنج‌ها برای ایمن‌سازی شبکه مورد استفاده قرار گیرد، رسیدن به ۵۱% مورد نیاز برای حمله به شبکه سخت‌تر می‌شود .متخصصین این حوزه معتقدند که با وجود پاداش، اعتبارسنج‌های بیشتری به منظور سرمایه‌گذاری رمزارزهایشان به این سمت حرکت می‌کنند و انتظار می‌رود که در آینده، حمله به شبکه اتریوم حتی سخت‌تر شود.

پیامد مرج اتریوم برای ماینرها

دور شدن از اثبات کار می‌تواند موجب بیکاری بسیاری از ماینرهای اتریوم شود اما برخی از ماینرهای سرسخت، به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌خواهند میلیاردها دلار تجهیزات استخراج را کنار بگذارند. برای این منظور، آن‌ها می‌توانند به زنجیره‌های اثبات کار دیگر، مانند اتریوم کلاسیک روی بیاورند. اتریوم کلاسیک، قدیمی‌ترین هارد فورک اتریوم است که بعد از مرج اتریوم به صورت اثبات کار باقی خواهد ماند.

کالین وو (Colin Wu)، روزنامه‌نگار فعال در حوزه کریپتوکارنسی تخمین زده است که مرج، می‌تواند بیش از ۵ میلیارد دلار تجهیزات استخراج اتریوم را که به شکل کارت‌های گرافیکی و ماشین‌های استخراج ASIC هستند را تغییر دهد. علاوه بر این، چندلر گوئو (Chandler Guo)، ماینر برجسته چینی اتریوم معتقد است که بسیاری از ماینرها از این تغییر در شبکه بلاکچین اتریوم آسیب خواهند دید. او پیش‌بینی کرد که این به‌روزرسانی موجب ظهور فورک‌های متعدد اتریوم می‌شود که امکان استخراج از طریق مکانیسم اثبات کار را فراهم می‌کنند. او خواستار ایجاد یک فورک از بلاکچین اتریوم به نام ETHPOW یا ETHW شده است که به آن‌ها اجازه می‌دهد با استفاده از تجهیزات خود به استخراج اتریوم ادامه دهند. جالب است بدانید که چندین صرافی، از جمله Poloniex و BitMEX، قبل از شکل‌گیری فورک Ethereum PoW، شروع به فهرست کردن توکن‌های این فورک به عنوان معاملات آتی ETHW کرده‌اند.

مرج اتریوم و NFTها

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها بعد از مرج اتریوم، در رابطه با اِن‌اِف‌تی‌ها است. در حال حاضر، ده‌ها میلیون عکس، کلکسیون و آثار هنری بر روی شبکه اتریوم به صورت NFT وجود دارد که برخی از آن‌ها در طی چند سال گذشته با مبالغ هنگفتی به فروش رسیده‌اند. اما سؤال اکثر کاربران فعال در این حوزه این است: بعد از مرج، چه اتفاقی برای NFTها می‌افتد؟

پاسخ ساده به این سؤال این است که احتمالاً هیچ اتفاق خاصی برای آن‌ها نمی‌افتد. آن‌ها همچنان در کیف پول شما خواهند بود و طبق معمول در بازارها و در داخل dappها کار می‌کنند. اما  وقتی عمیق‌تر به ماجرا نگاه کنید متوجه می‌شوید که به دلیل ظهور فورک‌های مختلف از اتریوم، ماجرا پیچیده‌تر از این است چون احتمالاً بعد از مرج، اِن‌اِف‌تی‌های تکراری ظاهر می‌شوند که این موضوع منجر به سردرگمی کاربران خواهد شد. از طرف دیگر، به دلیل ظهور همین اِن‌اِف‌تی‌های تکراری احتمال کلاهبرداری در این اکوسیستم نیز افزایش می‌یابد.

اریک دیپ (Eric Diep)، یکی از بنیانگذاران استارت‌آپ قراردادهای هوشمند منیفولد، در مصاحبه با سایت دکریپت می‌گوید: اتریوم یک نرم‌افزار است و همه نرم‌افزارها مشکلات خاص خود را دارند. به عبارت دیگر، نمی‌توان با قاطعیت تعیین کرد که آیا مشکلات فنی وجود دارد یا خیر. اما من برعلیه جامعه توسعه‌دهندگان اتریوم شرط بندی نمی‌کنم. با این حال، اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، اِن‌اِف‌تی‌های اتریوم، باید در شبکه اصلی تازه ارتقا یافته به خوبی عمل کنند. در واقع، آن‌ها همچنان در کیف‌ پول‌های شما نگهداری می‌شوند و طبق معمول در بازارهای اِن‌اِف‌تی‌ کار می‌کنند و لازم نیست شما کاری برای آماده شدن در هنگام مرج انجام دهید.

از سوی دیگر، جانا پاول (Johnna Powell)، رئیس NFT در کمپانی ConsenSys، تأیید کرده است که کاربران باید انتظار داشته باشند که اِن‌اِف‌تی‌های آن‌ها به‌طور ایمن در زنجیره جدید اتریوم همراه با توکن‌های اتریوم قرار بگیرند.

همانطور که در قسمت قبلی مقاله اشاره کردیم یکی از فورک‌های محتمل اتریوم، ETHPOW است. توجه داشته باشید که ETHPOW یا هر فورک دیگری که از شبکه اصلی اتریوم جدا می‌شود، نسخه‌های تکراری اِن‌اِف‌تی‌های اتریوم را عرضه می‌کند. در واقع، اِن‌اِف‌تی، یک توکن بلاکچین است و می‌تواند به عنوان سند مالکیت اقلام دیجیتالی مانند آثار هنری و کلکسیونی عمل کند. بنابراین، یک فورک شبکه اتریوم، یک سند تکراری دارد که مرتبط با همان اثر هنری یا رسانه‌ای است.

اگر بخواهیم ساده‌تر این ماجرا را توضیح دهیم باید بگوییم که اگر یک بازار اِن‌اِف‌تی هم در شبکه اصلی اتریوم و هم در شبکه فورک اثبات کار آن مانند ETHPOW پشتیبانی شود، احتمالاً شاهد توکن‌های لیست شده مشابه در هر دو بازار خواهیم بود که این امر مطمئناً موجب سردرگمی شما می‌شود. علاوه‌ بر این، ممکن است کلاهبردارانی وجود داشته باشند که تلاش کنند، نسخه‌های تکراری اِن‌اِف‌تی‌های برجسته مانند Bored Apes و Beeples را به کاربران کم‌تجربه بازار کریپتوکارنسی بفروشند.

پاول معتقد است که اگر فورک‌های اثبات کار موفق باشند و بازارهای فعال در این حوزه نیز از آن‌ها حمایت کنند، احتمالاً شاهد سردرگمی در بازار و آربیتراژ خواهیم بود که البته در حال حاضر این موضوع قابل پیش‌بینی نیست.

آینده توسعه‌دهندگان پس از ادغام

بزرگترین نکته برای توسعه دهندگان این است که ادغام تقریباً هیچ تأثیر فوری بر روی آن‌ها نخواهد داشت. برنامه‌های آن‌ها دقیقاً مانند قبل به کار خود ادامه می‌دهد. راب داوسون (Rob Dawson)، مدیر ارشد فناوری ConsenSys در مصاحبه خود گفته است که نکته هیجان‌انگیز برای توسعه‌دهندگانی که بر روی برنامه‌های اتریوم کار می‌کنند این است که آن‌ها لازم نیست کاری انجام دهند. ConsenSys یک شرکت نرم‌افزاری در حوزه بلاکچین است که کیف پول مشهور اتریوم با نام «متامسک» را ایجاد کرده است. داوسون در ادامه صحبت‌های خود گفته که ما می‌توانیم این کار را به‌ گونه‌ای انجام دهیم که کاربران، نیازی به ارتقا یا تفکر در مورد کاری که آن‌ها قرار است برای تغییر انجام ‌دهند، نداشته باشند.

او این ارتقا را به سادگی تمام و به این شکل توضیح می‌دهد: « این ارتقا باید یک تجربه بدون مشکل باشد. همه ما به رختخواب می‌رویم و صبح روز بعد از خواب بیدار می‌شویم و اتریوم استیک می‌کنیم.»

جالب است بدانید که شبکه فعلی اتریوم تنها قابلیت پردازش ۳۰ تراکنش در ثانیه را دارد و این موضوع منجر به ازدحام، تأخیر و کارمزدهای بالا شبکه شده است. در نتیجه، وقتی پروژه‌های جدید و بزرگ در شبکه اصلی اتریوم راه‌اندازی می‌شوند، اثرات فلج‌کننده‌ای در شبکه ایجاد می‌کنند. یکی از نمونه‌های اخیر و برجسته در رابطه با این موضوع، راه‌اندازی متاورس Yuga  Labs است که باعث شد در ماه می، هزینه‌ تراکنش‌های شبکه تا حدود ۷۰۰۰ دلار برای هر تراکنش افزایش یابد.

از نظر داوسون، بزرگترین بازده این ادغام این است که نشان می‌دهد توسعه‌دهندگان و جامعه اتریوم به آینده این شبکه و تأثیرات آن بر بقیه جهان فکر کرده‌اند. او معتقد است که این موضوع نه تنها باید با توسعه‌دهندگان فعلی که روی برنامه‌های اتریوم کار می‌کنند بلکه در میان توسعه‌دهندگانی که از ورود به شبکه اتریوم اجتناب کردند، همخوانی داشته باشد.

داوسون معتقد است که Merge، یک زیرساخت با ثبات برای حضور توسعه دهندگان بیشتر در شبکه اتریوم ایجاد می‌کند. او می‌گوید: Merge، احتمالاً بزرگترین تأثیر را بر روی توسعه‌دهندگانی که در شبکه اتریوم فعال نیستند، می‌گذارد و به ما فرصتی می‌دهد تا با آن‌ها صحبت کنیم و به آن‌ها بگوییم که این شبکه در حال رشد و توسعه است و می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.

جمع‌بندی

بعد از ماه‌ها انتظار، قرار است در طی چند روز آینده مرحله Merge در شبکه اتریوم اتفاق بیفتد. مرج، یکی از مهم‌ترین مراحل نقشه راه اتریوم ۲ است که از نظر بزرگی و عظمت، آن را معادل تعویض موتور هواپیمای در حال حرکت می‌دانند. تغییر مکانسیم اجماع شبکه اصلی اتریوم می‌تواند تأثیرات بزرگی بر روی میزان مصرف انرژی، ماینرها، اکوسیستم دیفای، متاورس و بازارهای NFT بگذارد. اگرچه بعضی از متخصصین این حوزه معتقدند که مرج، تأثیر خاصی بر روی بازار نمی‌گذارد اما برخی دیگر معتقدند که این کار، موجب ایجاد فورک‌های متعدد از اتریوم خواهد شد و احتمال بروزکلاهبرداری در شبکه را افزایش خواهد داد. با این حال باید منتظر بمانیم و ببینیم در طی چند روز آینده و تا آخر ماه سپتامبر چه اتفاقاتی در این شبکه روی خواهد داد.