در طی چند سال اخیر مشخص شده است که فناوری بلاکچین در پزشکی نقش مهمی دارد. همانطور که می‌دانید با معرفی فناوری بلاکچین، تحول عظیمی در بخش‌های مالی به وجود آمده و نحوه پرداخت‌ها، مبادلات و مدیریت داده‌ها به طور کامل تغییر کرده است. به‌طوری‌که همه این موارد منجر به نوآوری بیشتر در مشاغل و صنایع مختلف از جمله مراقبت‌های بهداشتی شده است.
بلاکچین در مراقبت‌های بهداشتی برای همه چیز از ایمن‌سازی داده‌های بیمار تا مدیریت زنجیره تأمین دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید که در سال ۲۰۲۰، ایالات متحده تقریباً ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را در حوزه مراقبت‌های بهداشتی سرمایه‌گذاری کرده که این رقم، توجه اکثر متخصصین این حوزه را به خود جلب نموده است. ( برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره بلاکچین، مقاله: بلاکچین چیست؟ را مطالعه نمایید.)
در نظر داشته باشید که این صنعت همچنان با هزینه‌های بالای بیمارستانی، شیوه‌های ناکارآمد و نقض مداوم داده‌ها درگیر می‌باشد و این مشکلات، انگیزه بالایی برای کارایی و نوآوری بیشتر در این حوزه به وجود آورده است. در این مقاله قصد داریم تا شما را با نقش بلاکچین در پزشکی و اهمیت حضور این فناوری در صنعت مراقبت‌های بهداشتی آشنا کنیم. اگر شما هم به این موضوع علاقه‌مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید و چنانچه بعد از پایان مقاله، همچنان پرسش یا ابهامی در این زمینه داشتید، می‌توانید در بخش کامنت‌ها، سؤالات خود را با ما مطرح کنید.
بلاکچین در صنعت مراقبت‌های بهداشتی چگونه کار می‌کند؟
درست مانند سایر صنایع، بلاکچین نیز با ترفندها و تغییرات مختلف در حال تغییر و بازسازی حوزه مراقبت‌های بهداشتی است. به عنوان مثال، بلاکچین با اتصال سیستم‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف با یکدیگر به مراقبت و تشخیص بهتر بیماران کمک می‌کند. یکی از ویژگی‌های حضور فناوری بلاکچین در پزشکی این است که این فناوری پتانسیل این را دارد که با قرار دادن اطلاعات کامل همه بیماران در اکوسیستم خود، این صنعت را به طور کامل متحول سازد.
دفتر کل دیجیتال، قابلیت بهبود حریم خصوصی، افزایش امنیت و ایجاد قابلیت همکاری را دارد. از طرف دیگر این دفتر کل، با کارآمدتر کردن سوابق پزشکی دیجیتال، مدل جدیدی را برای تبادل اطلاعات سلامت (HIE) ارائه می‌دهد. بر اساس گزارش Global Market Insights، در سال ۲۰۱۸، فناوری بلاکچین در بازار مراقبت‌های بهداشتی بیش از ۱٫۴۸ میلیون دلار ارزش داشته است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ شاهد افزایش ۶۵ درصدی این رقم باشیم.
یکی از بزرگترین مزیت‌های بلاکچین در بهداشت، عدم وجود یک نهاد مرکزی است که این موضوع به طور خودکار، هزینه‌ها و دردسرهای مربوط به واسطه‌ها را حذف می‌کند. صنعت مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی همواره به دسترسی نامحدود به داده‌های بیماران نیاز داشته و در عین حال به محرمانه نگه داشتن اطلاعات وابسته است. به همین دلیل، بلاکچین یک فناوری عالی برای ارتقا این حوزه می‌باشد.
این فناوری امکان دسترسی آسان به اطلاعات، محرمانه نگه داشتن داده‌ها و افزایش مقیاس‌پذیری و امنیت را در این صنعت فراهم می‌کند. بنابراین، با به کارگیری فناوری بلاکچین در سلامت می‌توان شاهد بروز تغییرات شگرف در کیفیت ارائه خدمات در این حوزه باشیم.
۵ دلیل اصلی برای سرمایه‌گذاری بر روی بلاکچین در پزشکی
اگرچه بلاکچین هنوز یک فناوری جدید است اما مزایای بسیار گسترده‌ای دارد. به‌طوری‌که این فناوری می‌تواند صنعت مراقبت‌های بهداشتی را متحول کند. در زیر به ۵ ویژگی اصلی بلاکچین در پزشکی اشاره می‌کنیم.
۱) دسترسی آسان به داده‌های سلامت و سوابق بیمار
با حضور فناوری بلاکچین در سلامت و استفاده از سیستم غیرمتمرکز آن، دسترسی به داده‌های بیمار، نتایج آزمایشگاهی، سوابق بیماری و درمان‌ها آسان‌تر می‌شود. این ویژگی، هم برای پزشکان و هم برای بیماران مفید است چرا که همه شرکت‌کنندگان می‌توانند داده‌ها را در فضای ابری ذخیره کنند تا دیگران نیز به آن دسترسی داشته و آن‌ها را تجزیه، تحلیل و اصلاح کنند. استفاده از این سیستم علاوه بر ایجاد تاریخچه پزشکی دائمی برای بیماران، از هرگونه حذف احتمالی اطلاعات نیز جلوگیری می‌کند و پزشکان می‌توانند در هر زمان به وضعیت سلامتی بیمار خود دسترسی داشته باشند.
۲) قابلیت همکاری و تبادل روان داده‌های سلامت
تبادل راحت و سریع داده‌ها یکی دیگر از خدمات بلاکچین در سلامت است. اگرچه گاهی اوقات، فرایند انتقال داده پیچیده است اما این فرایند همیشه باید به صورت سریع انجام شود. با استفاده از فناوری بلاکچین در بهداشت، نه تنها امکان دسترسی آسان به داده‌های سلامت فراهم می‌شود، بلکه به دلیل نحوه تنظیم سیستم دفتر کل، انتقال و تبادل داده‌ها سرعت بیشتری پیدا می‌کند. دقت و هماهنگی در صنعت مراقبت‌های بهداشتی از موضوعات کلیدی و مهم هستند.
از طرف دیگر، قابلیت همکاری تنها به تبادل اطلاعات محدود نمی‌شود، بلکه به اعتماد کاربران درگیر در فرایند انتقال داده و اطمینان از اینکه همه چیز در یک محیط امن اتفاق می‌افتد، نیز مرتبط است.
۳) امنیت سایبری برتر
همانطور که می‌دانید، بلاکچین به لطف ماهیت فناوری خود امنیت بالایی دارد. قابلیت‌های رمزنگاری بلاکچین تضمین می‌کند که داده‌ها به صورت ایمن و به شکل غیرقابل نفوذ نگهداری می‌شوند. به‌طوری‌که حتی به کاربران خود اجازه دستکاری داده‌ها را بدون اطلاع سایر اعضای شبکه نمی‌دهد. به‌طورکلی می‌توان گفت که داده‌های موجود در حوزه پزشکی همیشه باید به صورت محرمانه نگهداری و از حریم خصوصی بیماران به صورت کامل محافظت شود. جالب است بدانید که با به کارگیری فناوری بلاکچین در سلامت می‌توان از حملات سایبری تا حد زیادی جلوگیری کرده و از امنیت داده‌ها محافظت کرد.
۴) مدیریت بهتر زنجیره تأمین
آخرین چیزی که هر بیمارستان یا کلینیک پزشکی می‌خواهد این است که فرایند تحویل داروی خود را مختل کند و مواد یا لوازم را به موقع تحویل ندهد. در صنعت مراقبت‌های بهداشتی همیشه در مورد تدارکات سردرگمی وجود دارد و در نتیجه، هر چه سیستم حمل و نقل بزرگتر باشد، اشتباهات بیشتری رخ می‌دهد. همانطور که می‌دانید، یک اکوسیستم غیرمتمرکز، مشکلاتی مانند دسترسی غیرمجاز و یا امکان حذف تصادفی داده‌ها را از بین می‌برد.
بنابراین با استفاده از بلاکچین در سلامت می‌توان تجربه یک تحویل ساده را برای همه افراد رقم زد چرا که هم پرسنل پزشکی و هم پرسنل تدارکات می‌توانند به زنجیره تأمین یکسانی دسترسی داشته و با هم در ارتباط باشند. در نتیجه، به طور خودکار از اشتباهات و سردرگمی‌های مرتبط با سفارشات و حمل و نقل جلوگیری می‌شود.
۵) پرداخت مطمئن
همانطور که می‌دانید در ابتدا بلاکچین به‌عنوان اکوسیستمی برای پرداخت‌های ایمن معرفی شد اما این فناوری از آن زمان تاکنون بسیار تکامل یافته است. با این وجود، پرداخت‌های ایمن هنوز هم به عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی این فناوری در نظر گرفته می‌شود.
برنامه‌های کاربردی مرتبط با فناوری بلاکچین در پزشکی
فناوری بلاکچین در سلامت کاربردهای گسترده‌ای دارد. این فناوری، انتقال ایمن سوابق پزشکی بیمار را تسهیل کرده، زنجیره تأمین دارو را مدیریت و به محققان مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند تا کدهای ژنتیکی را مطالعه کنند. جالب است بدانید که در حال حاضر، فناوری بلاکچین در پزشکی برای انجام همه چیز از رمزگذاری ایمن داده‌های بیماران تا مدیریت شیوع بیماری‌های مضر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بلاکچین و امنیت داده‌ها
در حال حاضر، محبوب‌ترین برنامه بلاکچین در بهداشت، ایمن نگه‌داشتن داده‌های مهم پزشکی است چرا که امنیت یک مسئله مهم در صنعت مراقبت‌های بهداشتی می‌باشد. جالب است بدانید که ۶۹۲ نقض بزرگ داده‌های مراقبت‌های بهداشتی از جولای ۲۰۲۱ تا ژوئن ۲۰۲۲ گزارش شده است و در این کلاهبرداری‌ها، اطلاعات کارت‌های اعتباری و بانکی و همچنین سوابق آزمایش‌های بهداشتی و ژنتیکی به سرقت رفته است.
یکی از ویژگی‌های فناوری بلاکچین در سلامت، توانایی حفظ سوابق بیماران به صورت غیرمتمرکز و شفاف است. از طرف دیگر، علاوه بر این که بلاکچین شفاف است، خصوصی نیز می‌باشد. بنابراین از هویت همه افراد با استفاده از کدهای پیچیده و ایمن محافظت می‌کند. ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین در پزشکی به بیماران، پزشکان و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی اجازه می‌دهد تا اطلاعات مشابهی را به سرعت و به شکل کاملاً امن با یکدیگر به اشتراک بگذارند. در زیر به چهار شرکت مطرح که از فناوری بلاکچین برای افزایش امنیت در حوزه سلامت استفاده می‌کنند، اشاره شده است.
۱- آکیری (Akiri)
مکان: فاسترسیتی، کالیفرنیا
Akiri یک شبکه بهینه‌سازی شده برای صنعت مراقبت‌های بهداشتی است که به حفاظت از داده‌های سلامت بیماران کمک می‌کند. سیستم آکیری، هیچ نوع داده‌ای را ذخیره نمی‌کند. در واقع این سیستم، هم به عنوان یک شبکه و هم یک پروتکل برای تنظیم سیاست‌ها و پیکربندی لایه‌های داده عمل کرده و منابع و مقصد داده‌ها را نیز در زمان واقعی تأیید می‌کند. شرکت Akiri با به کارگیری بلاکچین در سلامت تضمین می‌کند که داده‌های مراقبت‌های بهداشتی ایمن باقی می‌مانند و فقط با افراد و سازمان‌های مجاز به اشتراک گذاشته می‌شوند.
۲- BurstIQ
مکان: دنور، کلرادو
BurstIQ یکی از شرکت‌هایی است که با استفاده از فناوری بلاکچین در پزشکی به کمپانی‌های فعال در حوزه مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند تا بتوانند حجم عظیمی از داده‌های بیماران را به صورت کاملاً امن مدیریت کنند. این شرکت با کمک فناوری بلاکچین، امکان حفظ امنیت، فروش و به اشتراک‌گذاری داده‌ها را با رعایت دقیق قوانین HIPAA فراهم کرده و سوء استفاده از مواد مخدر یا سایر داروهای تجویزی را ریشه‌کن می‌کند.
۳- Medicalchain
مکان: لندن، انگلستان
این شرکت با استفاده از فناوری بلاکچین در پزشکی موجب ایجاد یکپارچگی در سوابق مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی می‌شود. بنابراین پزشکان، بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها همگی می‌توانند اطلاعات بیماران را از یک منبع مشخص دریافت کنند.
۴- Guardtime
مکان: لوزان، سوئیس
گاردتایم به دولت‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند تا فناوری بلاکچین را در روش‌های امنیت سایبری خود پیاده‌سازی کنند. این کمپانی در پیاده‌سازی بلاکچین در سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی شرکت استونی (Estonia) نقش مهمی داشته است. علاوه بر این، قراردادی را با یک ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی خصوصی در امارات متحده عربی امضا کرده است تا با به کارگیری بلاکچین در پزشکی، این فناوری را به سیستم‌های حفظ حریم خصوصی آن‌ها بیاورد.
نقش فناوری بلاکچین در سوابق پزشکی
در ایالات متحده عواملی مانند پیچیدگی‌های اداری و عدم هماهنگی در مراقبت‌های بهداشتی سالانه حدود ۷۶۰ تا ۹۳۵ میلیارد دلار هزینه به بار می‌آورد. به‌طورکلی می‌توان گفت که فرآیند زمان‌بر دسترسی به سوابق پزشکی بیماران، کادر درمان را خسته و مراقبت از بیماران را به تأخیر می‌اندازد. جالب است بدانید که ماهیت غیرمتمرکز فناوری بلاکچین، یک اکوسیستم از داده‌های بیماران ایجاد می‌کند که می‌تواند توسط پزشکان، بیمارستان‌ها، داروسازان و هر شخص دیگری که در درمان دخیل است، مورد استفاده قرار گیرد.
به این ترتیب، بلاکچین می‌تواند به تشخیص و درمان بهتر بیماران کمک کند. جالب است بدانید که چهار شرکت زیر از فناوری بلاکچین به منظور ایجاد پایگاه‌های داده مشترک و برنامه‌های سلامت شخصی در این حوزه استفاده می‌کنند.
Avaneer Health
مکان: شیکاگو، ایلینویز
Avaneer، شرکتی است که توسطAetna ، Anthem، Cleveland Clinic و سایر رهبران مراقبت‌های بهداشتی پشتیبانی می‌شود. بهتر است بدانید که این کمپانی با استفاده از فناوری بلاکچین در بهداشت بر بهبود کارایی مراقبت‌های بهداشتی تمرکز دارد و از یک دفتر کل عمومی برای پشتیبانی از پردازش بهتر ادعاها و تبادل امن داده‌های مراقبت‌های بهداشتی استفاده می‌کند.
Professional Credentials Exchange
مکان: تامپا، فلوریدا
ProCredEx، یک دفتر کل توزیع شده از داده‌های معتبر مراقبت‌های بهداشتی ایجاد کرده است و با استفاده از فناوری بلاکچین در بهداشت اجازه می‌دهد تا انتقال داده‌ها برای برآورده کردن الزامات سازمانی و اشتراک‌گذاری با سایر افراد تنظیم شود. این پلتفرم از موتورهای اعتبارسنجی اختصاصی استفاده کرده و به سیستم‌های بهداشتی کمک می‌کند تا بتوانند سازمان‌های معتبر را بشناسند و ایمنی و کیفیت مراقبت از بیماران را ارتقا دهند.
Coral Health
مکان: نیویورک
Coral Health، از بلاکچین برای تسریع فرآیند مراقبت، خودکارسازی فرآیندهای اداری و بهبود نتایج سلامت استفاده می‌کند. این شرکت با استفاده از فناوری بلاکچین در بهداشت و درج اطلاعات بیماران در فناوری دفتر کل توزیع شده، پزشکان، دانشمندان، تکنسین‌های آزمایشگاهی و مقامات بهداشت عمومی را به سرعت به هم متصل می‌کند و با اجرای قراردادهای هوشمند بین بیماران و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی مطمئن می‌شود که داده‌ها و درمان‌ها دقیق هستند.
Patientory
مکان: آتلانتا، جورجیا
Patientory، با رمزگذاری کامل تضمین می‌کند که داده‌های بیماران به طور ایمن و کارآمد به اشتراک گذاشته می‌شوند. پلتفرم این شرکت با استفاده از فناوری بلاکچین در بهداشت به بیماران، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و پزشکان امکان دسترسی، ذخیره و انتقال تمام اطلاعات مهم را می‌دهد.
بلاکچین و مدیریت زنجیره تأمین پزشکی
شما در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید چقدر اطلاعات دارید؟ آیا می‌توانید مطمئن شوید که داروی شما دستکاری نشده است؟ آیا می‌دانید که داروی شما از طریق یک تأمین‌کننده قانونی وارد کشور شده یا یه صورت قاچاق از مرز عبور کرده است؟ در واقع، این سؤالات نگرانی‌های اصلی زنجیره تأمین پزشکی می‌باشند.
بلاکچین نقش بسیار مهمی در مدیریت زنجیره تأمین دارویی دارد و غیرمتمرکز بودن آن شفافیت کامل در فرآیند حمل و نقل را تضمین می‌کند. هنگامی که یک دفتر کل برای یک دارو ایجاد می‌شود، نقطه مبدأ یا منشأ اصلی دارو مشخص شده و سپس دفتر کل تا زمانی که دارو به دست مصرف‌کننده برسد به ثبت داده‌ها در هر مرحله ادامه می‌دهد. علاوه بر این، این فرآیند حتی می‌تواند هزینه‌های نیروی کار و تولید زباله را نیز کنترل کند. بنابراین به‌طور کلی می توان گفت که فناوری بلاکچین در بهداشت نقش بسیار مهمی دارد و به عنوان یک عامل کلیدی در این حوزه فعالیت می‌کند.
در زیر به سه شرکتی که از بلاکچین برای بازنگری زنجیره تأمین پزشکی استفاده می‌کنند، اشاره شده است.
۱- Chronicled
مکان: سانفرانسیسکو، کالیفرنیا
Chronicled، با استفاده از فناوری بلاکچین در پزشکی، شبکه‌های بلاکچینی ایجاد می‌کند. این شبکه‌ها به شرکت‌های داروسازی کمک می‌کنند تا مطمئن شوند داروهایشان با کیفیت بالا تولید و به دست بیماران می‌رسند و مجریان قانون را قادر می‌سازند تا هر گونه فعالیت مشکوک را بررسی کنند.
۲- Embleema
مکان: نیویورک
Embleema، یک پلتفرم آزمایشی مجازی و تجزیه و تحلیل نظارتی است که برای ردیابی سریع توسعه دارو طراحی شده است. در این پلتفرم، اطلاعات کاربران با اعلام رضایت دیجیتالی به بلاکچین Embleema اضافه شده و تجزیه و تحلیل می‌شوند. پلتفرمEmbleema با به کارگیری بلاکچین در پزشکی به بیماران امکان می‌دهد تا از طریق مجموعه مطالعات مجازی این شرکت با سرعت و امنیت بیشتری به درمان دسترسی داشته باشند.
۳- Blockpharma
مکان: پاریس، فرانسه
Blockpharma، یکی از شرکت‌هایی است که با استفاده از فناوری بلاکچین در پزشکی، راه حلی برای ردیابی و بررسی داروهای تقلبی ارائه می‌دهد. اپلیکیشن این شرکت با اسکن زنجیره تأمین و تأیید تمام نقاط ارسال، به بیماران اطلاع می‌دهد که آیا داروی آن‌ها تقلبی است یا خیر.
جمع‌بندی
فناوری بلاکچین مزایای بسیار گسترده‌ای از دسترسی آسان به داده‌های سلامت تا ویژگی‌های پیشرفته مانند امنیت سایبری و روش‌های پرداخت ایمن دارد. توجه داشته باشید که با وجود مزایای متعدد، ماهیت این فناوری هنوز هم برای کسانی که آن را به طور کامل درک نکرده‌اند، مخرب است. با این حال برای رسیدن به پاسخ این سؤال که آیا سرمایه‌گذاری در این حوزه صحیح است یا خیر، باید به درک روشنی از مزایا و نحوه عملکرد بلاکچین در بهداشت و سلامت رسید اما به‌طور قطع می‌توان گفت که فناوری بلاکچین کاربردهای متعددی در بخش پزشکی دارد و می‌تواند این حوزه را در آینده متحول سازد.
